Steeds meer resistentie tegen wormmiddelen die worden ingezet bij schapen

Tijhof onderzocht dit voorjaar de werkzaamheid van de meest gebruikte wormmiddelen. Dat deed zij verdeeld over Nederland bij 29 schapenbedrijven met tussen de 36 en 540 ooien. Op ieder bedrijf telde ze de wormeieren in de mest bij een aantal schapen.

De schapen werden vervolgens in groepen van zeven verdeeld en behandeld. Na tien tot veertien dagen deed Tijhof opnieuw onderzoek bij iedere ooi. Wanneer bij die tweede telling minder dan 90 procent van de wormeieren uit de mest is verdwenen, is er bij die ooi sprake van wormen met resistentie tegen het gebruikte middel.

'Op die manier kunnen we daadwerkelijk zien hoe effectief een wormmiddel is. Dat is belangrijk voor toekomstige parasietenbeheersing en daarmee een duurzame schapenhouderij. Gericht middelengebruik is beter voor milieu en portemonnee', stelt Tijhof.

De eerste resultaten zijn inmiddels bekend. Bij Bovex was er bij 72 procent van de ooien sprake van resistentie. Uit eerder onderzoek in 2015 kwam met 73 procent een soortgelijk resultaat naar voren. Cydectin kwam bij de nieuwe metingen uit op 86 procent resistentie, in 2015 was dit nog 47 procent. Bij Flukiver Combi daalde het resistentieniveau van 60 procent in 2015 naar 47 procent dit voorjaar. Dit middel wordt overigens voornamelijk tegen leverbot ingezet.

Middelen als Endex en Zolvix werken met resistenties van respectievelijk 9 en 12 procent relatief goed. Toch is ook hier volgens Tijhof waakzaamheid geboden; in 2015 was die resistentie 0 procent en 8 procent.

Opstapeling

De resistentie tegen wormmiddelen is een gevolg van opstapeling, denkt Tijhof. 'Na de introductie van bijvoorbeeld Cydectin is dit veelvuldig ingezet. Schapenhouders willen het nieuwe middel inzetten omdat er nog geen sprake zou zijn van resistentie. Maar bij iedere behandeling blijven er wat wormen over en die vormen de resistentie. Door het middel ieder jaar in te zetten, stapelt die resistentie zich op.'

De resistentie speelt vooral bij rode lebmaagwormen, die haemonchose veroorzaken. Royal GD signaleerde dat deze wormen in 2024 voor grotere problemen leidden dan voorheen. Door resistentie, vocht en warmte werden in juni dode lammeren aangeboden, normaal is dit in juli en augustus.