Tuinders hebben droge voeten dankzij regenwateropslag

Stijger en zijn zoon zijn nog hard aan het werk, als projectleider Rainlevelr Hugo Vreugdenhil en accountmanager Gai Vegter van Hoogheemraadschap van Delfland binnenkomen. Geïnteresseerd kijken ze een tijdje hoe de drie kleuren tomaten – rood, oranje en geel – handmatig worden geschikt in kleine verpakkingen. Stijger zegt niet ontevreden te zijn over de prijsvorming.

In de kantine stellen de twee mannen van het hoogheemraadschap zich voor. Beiden kunnen goed uitleggen wat het project Rainlevelr inhoudt, maar het is de tomatenkweker die wat betreft enthousiasme de kroon spant. Toch was hij niet de eerste die zich aansloot bij dit initiatief. Er waren hem al rond de honderd tuinders voorgegaan. Waarom zette de ondernemer deze stap niet eerder?

Stijger: 'Ons bedrijf is aangesloten bij de coöperatie Harvest House. Gai Vegter had contact opgenomen met Harvest House om het project bij de leden onder de aandacht te brengen. Veel info was nieuw voor ons en er waren dan ook veel vragen. Maar na aanvullend contact met Gai besloot een aantal leden van Harvest House om mee te doen.'

Vegter: 'Westlanders geloven in samenwerking. Harvest House is daar een mooi voorbeeld van en dit project ook. Hoe meer bedrijven hieraan meedoen, hoe meer effect het heeft.'

Stijger: 'Je moet het niet idealiseren. Uiteindelijk doen we het zeker voor ons eigen belang. Wij zijn in 1998 zelf onder water gelopen en dat wil ik nooit meer meemaken. Dat is ook zeker de reden waarom je andere telers in dezelfde polder daarop aanspreekt. Het heeft geen zin als jij de enige bent.'

Uitdaging voor waterschap

Vreugdenhil: 'Deze polder, de Oude en Nieuwe Broekpolder, is voor ons hoogheemraadschap een uitdaging. Van achter naar voren zit een hoogteverschil van 1,5 tot 3 meter. Er staat veel glas en andere bebouwing, dus het aantal vierkante meters water is beperkt en de regen wordt snel afgevoerd naar de sloten. De opvang van grote stortbuien in silo's en bassins is voor de waterstand van groot belang.'

'Wij hebben hier in 2002 nieuw gebouwd. Daarbij konden we meteen rekening houden met opslag van regenwater, maar ook drain-, ontsmet en grondwater. Deze waterstromen houden wij altijd gescheiden. Alleen zuiver regenwater mag rechtstreeks in de sloot worden geloosd. Wij hebben daarom vier regenwatersilo's met in totaal 1.600 kuub, drie drainwatersilo's en een bronwatersilo', vertelt Stijger.

'De regenwatersilo's kunnen we op aanvraag tot 50 procent en soms zelfs maximaal 30 procent leeg laten lopen. Het heeft nu alweer een tijdje weinig geregend, maar ik denk dat ik nog 40 procent voorraad heb', zegt de ondernemer. Vegter pakt zijn telefoon erbij: 'Sorry, Kees, dat is nog maar 26 procent.'

De medewerkers van het hoogheemraadschap hebben via de koppeling met LetsGrow wel inzicht, maar krijgen geen toegang tot de regeling. Vegter: 'Als ik bij mijn acquisitiebezoeken uitleg wat het project inhoudt, dan is altijd de grootste angst dat Delfland hun voorraad water gaat beheren. Maar dat is dus nooit het geval. Deelname is altijd op vrijwillige basis.'

Vergoeding voor systeem

Het waterschap betaalt de kosten van het aanpassen van de opslag en de automatisering. Het betaalt geen aanleg van silo's of bassins. De tuinders krijgen geen vergoeding voor het opslaan van grote buien. Hun deelname is geheel vrijwillig.

Vreugdenhil: 'Bij het eerdere Kraantjesproject hebben we wel een vergoeding per kuub berging gegeven, maar dat was tegen het zere been van de sector, omdat ze vonden dat daar een verkeerd signaal van uitging.' Vaak geldt in andere glastuinbouwconcentratiegebieden tegenwoordig de norm van 13 procent van de bebouwing voor oppervlaktewater. Dat oppervlak wordt in Delfland lang niet gehaald.

Delfland stuurt de tuinders een sms-bericht om te vragen of zij opvangcapaciteit willen vrijmaken. Dan kunnen ze zelf de instellingen in hun klimaatcomputer aanpassen naar de hoeveelheid water die ze willen lozen. In de toekomst wil het waterschap verder gaan ontzorgen. Telers stellen dan in hun computer per periode de grenzen in waarbinnen water mag worden geloosd, als er een signaal van Delfland komt.

'We moeten steeds grotere periodes van droogte overbruggen. Tegelijkertijd valt er over het jaar meer regen, vaak in zwaardere regenbuien. Om de huidige bebouwing droog te houden, zouden we anders bijvoorbeeld de sloten moeten verbreden, maar daar is hier geen plaats voor', zegt Vreugdenhil.

'Wij zijn als hoogheemraadschap natuurlijk blij en trots op het succes van dit project en de ondernemers. Het risico van het verlagen van hun watervoorraad dragen zij immers zelf', benadrukt de projectleider.

Vegter: 'Aan de andere kant, in al die jaren is het nog nooit gebeurd dat wij voorspellen dat er een grote bui gaat vallen en dat die dan niet valt. Het is meestal de onbekendheid met het project waarom er niet nog meer tuinders meedoen. Als ik op de bedrijven kom, krijg ik vaak de kans om eerst veel misverstanden uit de weg te helpen.'

Stijger: 'Nu lijkt het net alsof wij als tuinders helemaal aan dezelfde kant staan als Delfland. Dat is niet zo. Wij blijven vechten voor het belang van de glastuinbouw en dat is niet altijd hetzelfde als dat van andere partijen.' Vreugdenhil lacht: 'Kees, wat ben jij toch een goede ambassadeur voor dit project.'