NVWA extra alert vanwege nieuw wortelknobbelaaltje

Meloidogyne enterolobii wordt in de Europese Unie aangemerkt als quarantaine(Q)-organisme. De nematode is zeer schadelijk op onder meer tomaat, paprika en komkommer, maar tast ook aardappelknollen aan. Bij siergewassen kan het de groei belemmeren. De nematode is niet schadelijk voor mens en dier. Sinds de eerste vondst zijn dertien uitbraken bij sierteeltbedrijven in Nederland vastgesteld.

Recente bevindingen van de NVWA bevestigen vermoedens dat de nematode op meer plantensoorten en in meer landen kan voorkomen dan nu bekend is. Ook blijkt dat er niet altijd symptomen zichtbaar zijn op besmette planten. Daarom vraagt de autoriteit om extra alertheid in de handelsketens en op teeltbedrijven, en zijn de importcontroles aangescherpt.

Afgelopen maand heeft de NVWA maatregelen opgelegd bij een bedrijf waar de nieuwe wortelknobbelnematode is aangetroffen. Het gaat om vondsten in goudpalm uit El Salvador. In eerdere vondsten in 2023 en 2024 in vooral Ficus microcarpa vertoonden besmette planten wortelknobbels. Bij de recente vondst op goudpalm werden deze symptomen niet gezien. Bovendien was El Salvador niet bekend als land waar dit Q-organisme voorkomt.

Symptoomloze bemonstering

De recente vondst geeft aan dat het risico op binnenkomen van de nematode groter is dan verwacht. Het blijkt dat niet alle exporterende landen weten dat de nematode bij hen voorkomt. Verder kunnen vrijwel alle plantensoorten besmet raken, waarbij soms (zoals bij goudpalm) geen knobbels op de wortels zichtbaar zijn. In die gevallen is symptoomloze bemonstering en toetsing van wortelmateriaal noodzakelijk om een besmetting te kunnen aantonen.

Per 21 augustus 2025 is de importcontrole voor goudpalmplanten met wortel uit El Salvador aangescherpt. Bij het vaststellen van Meloidogyne enterolobii wordt de hele partij geweigerd voor import in de Europese Unie en moet de partij onder toezicht van de Naktuinbouw of het KCB vernietigd moet worden of buiten de grenzen van de Europese Unie gebracht.

Bij vondst van Meloidogyne enterolobii in Nederland kan de impact voor teelt- of handelsbedrijven groot zijn. De nematode is in het gewas tijdens de teelt niet te bestrijden. Omdat het wortelknobbelaaltje een brede waardplantenreeks heeft kunnen maatregelen van toepassing zijn op vrijwel alle planten met wortels.