Robuuste teelt ui en peen blijft zoektocht, project biedt wel handvatten

Twaalf Flevolandse akkerbouwers hebben samen met CLM Onderzoek en Advies en Delphy onderzocht in hoeverre een robuuste teelt mogelijk is. Dat deden ze binnen het project 'Zoektocht naar een robuuste teelt van peen en ui', mede mogelijk gemaakt door een subsidie van provincie Flevoland, in samenwerking met het Actieplan Bodem en Water.

Het project richt zich op het verminderen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten, op basis van de ICM-principes. Na twee jaar zijn volgens de deelnemers waardevolle inzichten en praktische handvatten ontstaan, maar een blauwdruk voor een structurele aanpak van ziekten en plagen is nog niet te geven.

In het kader van het project zijn in 2023 en in 2024 praktijkproeven uitgevoerd door de deelnemende akkerbouwers. Zij gebruikten in zowel uien als peen onder meer biostimulanten en groene middelen. Verder zijn akkerranden aangelegd om natuurlijke roofvijanden aan te trekken en is veel aandacht besteed aan monitoring en bemonstering.

Gebrek aan kennis

De algemene conclusie is dat ICM een gestructureerde aanpak biedt om mogelijke maatregelen voor de beheersing van ziekten en plagen in beeld te brengen. Dat een blauwdruk nog ontbreekt, wijten de initiatiefnemers aan een gebrek aan kennis. Verder constateren zij dat experts elkaar soms tegenspreken en dat vaak in de adviezen op bedrijfsniveau maatwerk gewenst is.

De handvatten voor de teelt van uien die worden meegegeven, hebben onder meer betrekking op verruiming van de rotatie naar 1 op 8 of 1 op 10. Verder luidt het advies om geprimed zaad te gebruiken en bij voorkeur pas te zaaien na de vlucht van de bonenvlieg. Op lichtere gronden heeft een grof zaaibed de voorkeur en de onkruidbestrijding kan gedeeltelijk mechanisch worden uitgevoerd met wiedeggen en schoffelen.

Voor winterpeen wordt aanbevolen om als voorvrucht uien te telen, omdat de populatie wortelvlieg dan afneemt. Voor onderdrukking van deze plaag kan in de teelt ook knoflookextract of uienolie worden toegepast. Verder geldt ook in peen een voorkeur voor geprimed zaad. Tot slot wordt benadrukt dat een schone oogst bijdraagt aan een verlaging van de plaagdruk voor het volgende teeltseizoen.