'Ik denk dat de glastuinbouw zonder convenant al in ETS-2 zat'

'Dat het nog niet is ingevoerd, hebben we te danken aan het energieconvenant. Toch hangt het nog steeds boven de markt en dat geeft de telers extra onzekerheid', vervolgt ze in een podiumgesprek met Marten van den Berg, directeur-generaal Agro van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, tijdens de vijftiende editie van het evenement.

Van den Berg ziet de waarde van het convenant ook: 'Het mechanisme van dit convenant maakt dat er veel samenwerking mogelijk is tussen de sector en de overheid. Het is indrukwekkend hoe de tuinbouwsector er vorm aan geeft en dat geeft jullie een andere positie in Den Haag.'

Volgens de directeur-generaal van het ministerie helpt het convenant ook 'enorm aan de erkenning van de inspanningen die de sector levert' en geeft het de tuinbouw 'een sterkere positie in de discussie over het ETS-2-systeem en de bijmengverplichting'.

Eenzijdig kabinetsbesluit

Het demissionair kabinet besloot op vrijdag 25 april eenzijdig om de glastuinbouw onder de ETS-2 en de bijmengverplichting te laten vallen. Dit ondanks het feit dat de sector met de overheid al het Energieconvenant 2022-2030 had gesloten. Daarentegen wil de regering de tuinbouw compenseren voor de extra lasten. Glastuinbouw Nederland betreurt deze keuze en heeft het kabinet laten weten dit besluit niet te steunen.

Het kabinet voert als argument aan dat de uitzondering om enkele sectoren buiten de ETS-2-regeling te laten, te ingewikkeld en onuitvoerbaar zou zijn. Bom-Lemstra: 'Ik probeer dit besluit op politiek niveau nog terug te draaien. Dat het nu boven de markt hangt, maakt het gesprek over verduurzaming ontzettend moeilijk. We werken samen met LTO Nederland aan ideeën waarmee de sector daarvoor gesubsidieerd kan worden.'

De overheid heeft wel erkend dat de glastuinbouw de prikkel van ETS-2 niet nodig heeft, zegt Bom-Lemstra. 'Die erkenning is het begin voor een oplossing. Er wordt gesproken over compensatie. Maar hoe doe je dat en hoe organiseer je dat zo dat het op bedrijfsniveau passend wordt? Dat is ingewikkeld.'

De voorzitter van Glastuinbouw Nederland geeft aan dat er jaren is gewerkt aan een opvolger van het sectorsysteem waarmee telers op bedrijfsniveau betalen voor de CO2-uitstoot. 'Met dit soort besluiten wordt dat weggegooid. Dat vind ik wel een beetje zonde.'

'Convenant koesteren'

Op de vraag of deze discussie het convenant onder druk zet, antwoordt ze: 'Dit overheidsbesluit schuurt met het convenant. Maar als je een convenant hebt, moet je elkaar goed vast blijven houden. We moeten het koesteren en eruit halen wat erin zit. Er ligt nog wel een uitdaging over de financiële uitwerking van de compensatiemaatregelen. Dat is moeilijk te organiseren, zowel administratief als juridisch.'

Van den Berg stelt dat de val van het kabinet een andere dynamiek geeft in politiek Den Haag. 'We hopen dat er zo min mogelijk onderwerpen controversieel verklaard worden, zodat we door kunnen gaan. Anderzijds krijgt de Tweede Kamer meer ruimte, zolang er een demissionair kabinet zit.'

Met zeker 150 bezoekers toonde het EnergiekEvent bij WUR Glastuinbouw in Bleiswijk dit jaar opnieuw dat de belangstelling voor kennis en ervaring over de energietransitie in de glastuinbouw bij veel telers onverminderd hoog is. Het evenement is een van de veertig bijeenkomsten die jaarlijks georganiseerd worden vanuit het programma Kas als Energiebron. Daarnaast lopen er jaarlijks zo'n zestig onderzoeken.