'Als akkerbouwbestuurder kun je met de poten in de klei je inbreng doen'

Op een van de weinige regenachtige dagen in de afgelopen periode zit Dirk Jan Beuling ontspannen aan de keukentafel. Op het akkerbouwbedrijf in het Drentse 1e Exloërmond, dat hij samen met zijn vrouw Tanja en zoon Rik runt, zijn de voorjaarswerkzaamheden vrijwel afgerond. De aardappelen zitten in de grond en de suikerbieten en uien zijn gezaaid. Alleen voor de inzaai van waspeen moet nog een geschikt moment worden uitgekozen.

Als we hier niet kunnen zorgen voor goed en betaalbaar voedsel, waar kan het dan wel?

Dirk Jan Beuling, voormalig bestuurder LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente

'We zijn bijna een maand vroeger dan vorig jaar. Het is wel droog. Daardoor zien we wat tweewassigheid in de uien. Voor de ontwikkeling is het mooi dat het nu regent', zegt Beuling. Met zijn zoon Rik en collega-akkerbouwer en medewerker Mark Dijks overlegt hij over het spuiten van bodemherbiciden. 'Daar moeten we niet te lang meer mee wachten.'

Hoe is het om geen bestuurder meer te zijn?

'Het is wennen. De agenda is leeg, maar vooral mijn kop is wat leger. Als bestuurder sta je constant aan. Veel inlezen, veel vergaderen en als er wat gebeurt moet je er staan. Mijn termijn zit erop. Het is een goed moment om te stoppen als langstzittende bestuurder van de LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente. Nu kan ik meer aandacht besteden aan ons bedrijf. Ook privé is het altijd prettig om wat meer tijd te hebben.'

Wat was een mooi succes in de achterliggende bestuursperiode?

'Zelf ben ik trots op het initiatief vanuit de vakgroep voor het opzetten van plannen van aanpak voor bodemgebonden ziekten als aardappelmoeheid en wratziekte. Wij hebben voor het uitvoeren van fundamenteel onderzoek aanspraak kunnen maken op oude productschapsgelden. Dit heeft geresulteerd in oplossingsgericht advies voor aardappelmoeheid vanwege de opkomende virulentie en voor wratziekte om de impact van nieuwe fysio's te beperken.'

'Verder zie ik het functioneren van BO Akkerbouw als een succes waaraan ik met andere bestuurders een bijdrage heb mogen leveren. BO Akkerbouw vervult een waardevolle functie vanwege de proactieve inzet op sectorspecifieke thema's. De Taskforce Phytophthora en ook nu de aanzet tot doelsturing met de Sectoraanpak Nitraat zijn voorbeelden. In mijn beleving sluiten deze activiteiten mooi aan op het werk van belangenbehartigers.'

Zijn er ook teleurstellingen?

'Het is vervelend dat er nog steeds normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen worden vastgesteld. Het betekent dat we de mogelijkheden tot emissiereductie nog niet voldoende tussen de oren van de praktijk hebben gekregen. Waterkwaliteit is een gemeenschappelijk probleem. Daar moeten we samen aan werken. Een enkeling kan het verpesten voor de hele sector. Wijzen naar vervuiling door geneesmiddelen helpt echt niet, want dat is niet ons probleem.'

In hoeverre is de akkerbouw veranderd in de afgelopen tien jaar?

'De sector wordt snel grootschaliger. Verder zie ik de druk vanuit de samenleving toenemen, en daarmee ook de noodzaak van transitie naar minder gebruik van chemie. Het zijn spannende tijden, zeker voor de opvolgers in onze sector.'

'Maar dezelfde zorgen had mijn vader ook, toen ik zo'n dertig jaar geleden het bedrijf overnam. Het is belangrijk dat voor het halen van milieudoelen de mogelijkheden beschikbaar zijn en ons de tijd wordt gegund.'

Hoe ziet u de verdere ontwikkeling van de sector?

'Ondanks grondclaims gaat de schaalvergroting door. Ik zet vraagtekens bij de teelt van vezelgewassen voor bouwmaterialen of de opkomst van eiwitgewassen. Het perspectief is afhankelijk van de markt. Het moet rendabel zijn. Verder verwacht ik veel van nieuwe technologie en robotisering. Zelf gebruiken we de Ecorobotix voor plaatsspecifieke onkruidbestrijding. Dat is een hele vooruitgang. Op termijn zie ik ook mogelijkheden voor gewasinspecties met drones.'

'Kijkend naar de toekomst is het zorgelijk dat de gewasopbrengsten onder druk staan. Vanwege klimaatverandering en het terugdringen van het middelengebruik worden oogstrisico's groter. Daar is in de samenleving onvoldoende aandacht voor. Anderzijds ben ik echt positief. We leven in een vruchtbare delta met ideale teeltomstandigheden. Als we hier niet kunnen zorgen voor goed en betaalbaar voedsel, waar kan het dan wel?'

Wat kunnen akkerbouwers doen om het maatschappelijke draagvlak te verbeteren?

'Het is goed om transparant te zijn over je bedrijfsvoering. Ik krijg regelmatig bezoek van ambtenaren of regionale politici. Voormalig landbouwminister Carola Schouten heeft indertijd bij ons de situatie bekeken vanwege de droogte. Maar recent heb ik op mijn bedrijf ook nog uitleg gegeven over de uienteelt aan een schoolklas.'

'Gewoon eenvoudig uitleggen wat er gebeurt. Dat geldt ook voor omwonenden die willen weten waarom er bekertjes met vlaggetjes staan in onze uien. Die zijn onder de indruk als ze horen over de beheersing van uienvliegen met steriele mannetjes.'

Welke rol speelt de belangenbehartiging daarin?

'Ook op openbare politieke bijeenkomsten of bij activiteiten van ngo's probeer ik het verhaal van de akkerbouw te vertellen. Zo heb ik meegewerkt aan een Zembla-uitzending, maar heb ik ook op een bijeenkomst van omwonendenvereniging Meten=Weten iets verteld over nieuwe spuittechnieken.'

'Als LTO Nederland vertegenwoordigen we het collectieve belang van de sector. Als bestuurder ben je degene die met de poten in de klei een inbreng kan doen, ook richting de omgeving en de overheid. Helaas zijn de resultaten die we boeken, niet altijd goed zichtbaar. We zouden dat beter moeten uitdragen.'