Varkens en pluimvee onder fosfaatplafond na opkoop

Bij varkens was het plafond voor stikstofuitscheiding 91,9 miljoen kilo in 2024 en de productie was 79,1 miljoen kilo stikstof. Voor fosfaat was het plafond 36,7 miljoen kilo en de productie 31,7 miljoen kilo. Voor 2025 heeft landbouwminister Femke Wiersma de plafonds aangescherpt tot 70,3 miljoen kilo stikstof en 27,8 miljoen kilo fosfaat. Ze heeft daarbij de te verwachten krimp al ingerekend.

Die krimp lijkt inderdaad voldoende om onder de plafonds uit te komen. In de berekening van de krimp in fosfaat, zoals die 7 maart in Nieuwe Oogst stond, zat een fout. De opmerkzame pluimveehouder en varkenshouder Frankwin Wijnen ontdekte dit. De 2 miljoen kilo fosfaat die in het artikel werd genoemd was veel te weinig.

Alleen al de krimp van de zeugen zorgt voor een reductie van bijna 2 mljoen kilo fosfaat. Bij de aanname dat er 150.000 zeugen minder komen, krimpt de productie met 150.000 zeugen x 5 kubieke meter mest x 2,4 kilo fosfaat per kuub = 1,8 miljoen kilo fosfaat. De krimp bij de vleesvarkens levert dan nog eens 1.150.000 x 1 kubieke meter mest x 3,8 kilo fosfaat per kuub = 4,37 miljoen kilo fosfaat op. In totaal 6,17 miljoen kilo minder fosfaat uit mest.

Nog lagere fosfaatproductie

De fosfaatproductie komt dan uit op 27,33 miljoen kilo en dat is dus onder het aangescherpte plafond. Wijnen verwacht dat het aandeel zeugen groter is en dat daarmee de daling van de fosfaatproductie nog lager uitkomt op 6,5 tot 6,8 miljoen kilo fosfaat.

Het ministerie verwacht overigens minder krimp en komt uit op een daling van 4,1 miljoen kilo fosfaat. En ze gaan uit van een productie van 32,8 miljoen kilo in 2024, waardoor de verwachte fofsaatproductie uitkomt op 28,7 miljoen kilo. Dat is dus nog wel boven het nieuwe plafond.

Gerekend met dezelfde aantallen zeugen en vleesvarkens die verdwijnen, daalt de stikstofproductie van de varkens met 2,85 + 7,36 = 10,21 miljoen kilo. De totale productie van de varkens is dan 68,89 miljoen kilo stikstof en komt daarmee onder het nieuwe plafond van 70,3 miljoen kilo uit. Als hier het aandeel zeugen groter is en er minder vleesvarkens verdwijnen, komt de stikstofproductie dichter bij het nieuwe plafond.

Fosfaatplafond pluimvee

Pluimvee zat in 2024 met 21,9 miljoen kilo fosfaat ruim onder het toen toegestane plafond van 24,1 miljoen kilo. Voor 2025 is dit aangescherpt naar 20,3 miljoen kilo fosfaat.

Als alle ingeschreven bedrijven meedoen en de krimp neerkomt op een daling van 5,3 miljoen vleeskuikens en 4 miljoen leghennen, daalt de fosfaatproductie met ruim 2,2 miljoen kilo naar 19,7 miljoen kilo. Dat betekent dat deze onder het plafond uitkomt. Maar dat hangt wel af van de verdeling tussen vleeskuikens, leghennen en ouderdieren.

Ook bij pluimvee gaat het ministerie ervan uit dat de productie in 2024 nog wat hoger was, met 22,8 miljoen kilo. De daling wordt berekend op 2,1 miljoen kilo fosfaat, waardoor de verwachte productie 20,7 miljoen kilo is, dus nog wel boven het plafond. Verder is het natuurlijk de vraag hoeveel leghennenhouders stoppen met de huidige hoge eierprijzen.

Benodigde krimp

Pluimvee produceerde vorig jaar 50,4 miljoen kilo stikstof, ook ruim onder het toegestane plafond van 54,7 miljoen kilo. De stikstofproductie van de pluimveestapel kan bij een krimp met 5,3 miljoen vleeskuikens en 4 miljoen hennen dalen met 3,5 miljoen kilo en daarmee uitkomen om 46,9 miljoen kilo. Onder het nieuwe aangescherpte plafond van 48,4 miljoen kilo.

'Als de pluimvee- en varkenssector inderdaad onder de nieuwe toegestane plafonds komen, dan moet Wiersma zich aan haar belofte houden', besluit Wijnen. 'Ze mag dan geen pluimvee- en varkensrechten meer afromen bij verkoop.'