'Klimaatverandering zorgt voor blijvend hoge voedselprijzen'

De NBB ziet dat door de toenemende intensiteit en frequentie van extreem weer de voedselinflatie stuwt. Vooral tijdens de zomermaanden, wanneer er naar verwachting meer hittegolven en periodes van droogte gaan zijn, stijgen de prijzen.

Daarbij blijft het effect allesbehalve beperkt tot de eigen, in dit geval Belgische, productie. In landen als Italië en Spanje, die de laatste jaren al regelmatig de wrange vruchten van extreem weer plukten, kan klimaatverandering de voedselprijzen nog sterker beïnvloeden. Dat heeft daardoor ook invloed op de voedselhandel, al nuanceert de NBB dit wel. 'Voor een open economie als België kunnen door klimaatschokken veroorzaakte prijsstijgingen echter gemakkelijk doorwerken of afzwakken via de handel.'

In België is, net als in Nederland, klimaatverandering goed voelbaar. Sinds 1981 is het aantal hittegolven aanzienlijk gestegen. Daarnaast duren hittegolven langer en is de intensiteit toegenomen. Ook het aantal periodes van droogte, stormen en overstromingen is de laatste decennia flink gestegen. Zo telde België tussen 1970 en 1979 één hittegolf en droogte, tussen 2014 en 2023 waren dat er zeven. Ook is de neerslagintensiteit toegenomen, al blijft het aantal neerslagdagen vrijwel gelijk.

Transitierisico's

Daarnaast signaleert de NBB transitierisico's. Daarmee bedoelt de bank economische, regelgevende en technologische veranderingen die verband houden met de verschuiving naar een koolstorfarme of klimaatneutrale economie. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om milieuregelgeving die voor boeren gepaard gaat met financiële en administratieve lasten.

De toegenomen frequentie van klimaatfenomenen, in combinatie met een sterke vraag, leiden volgens NBB waarschijnlijk tot hogere voedselprijzen. Als voorbeeld noemt de bank de koffieoogst in Brazilië die werd getroffen door vorst, terwijl hittegevolgen en droogte in het Middellandse Zeegebied een forse klap waren voor de olijfolie-industrie.

Voedselprijzen kunnen overigens ook dalen door klimaatverandering, stelt de bank. Mislukte oogsten, of de vrees daarvoor, leiden tot een hogere prijsvolatiliteit. Op basis van verschillende onderzoeken wordt voorspeld dat een niet-lineaire stijging van de voedselprijzen, met pieken en dalen, het meest waarschijnlijk is.