Landelijk handelssysteem kan stikstofuitstoot verlagen, maar kent veel nadelen

Topambtenaar Sandor Gaastra van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat pleitte hier in januari voor in economenblad ESB. Volgens hem kan Nederland met een landelijk handelssysteem, dat vergelijkbaar is met het bestaande systeem voor de handel in CO2-uitstootrechten, deels de stikstofcrisis oplossen.

Nationaal verhandelbare stikstofemissierechten kunnen helpen bij het economisch efficiënt verdelen van schaarse stikstofruimte, stelt RaboResearch, het kennisinstituut van Rabobank. Daarnaast bieden ze een handvat aan de Rijksoverheid om de stikstofuitstoot gericht te verlagen. Maar het systeem kent ook nadelen. Zo is het behoorlijk complex en de kosten van het maken van ruimte voor nieuwe emissies komen deels voor rekening van het collectief en niet van de individuele ondernemer.

Bovendien zou jaarlijks moeten worden gemeten hoeveel stikstof neerdaalt op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden, om te bepalen hoeveel in elke regio mag worden uitgestoten en verhandeld.

Wel of geen goed idee?

Of het invoeren van een dergelijk systeem een goed idee, is is afhankelijk van de vraag welk belang vooropstaat, concludeert RaboResearch. 'Als het gaat om effectief de gewenste daling van stikstofuitstoot te realiseren, waarbij economische efficiëntie vooropstaat en toch rekening kan worden gehouden met regionale verschillen, is het antwoord: ja', meldt het kennisinstituut.

'Maar als we geen verslechtering willen van de positie van sectoren die relatief weinig verdienen per eenheid uitstoot, geen extra complexiteit en geen verschuiving van de verantwoordelijkheid voor het maken van ruimte voor groei, is het antwoord: nee', redeneert RaboResearch.