Vers van dichtbij en gezond lokaal is motto van Ekonoom

Het ging bij Van Kampen ruim twintig jaar geleden kriebelen, toen hij als teeltbegeleider bij Cosun zag hoe gebrekkig de biologische sector de afzet had geregeld. 'In de natuurvoedingswinkels lagen bloemkolen die die naam eigenlijk niet meer verdienden. Wilde je biologische sla, dan moest je de luizen erin op de koop toenemen.'

Eerder teelde Van Kampen gangbare prei die hij netjes volgens de voorschriften tot vier weken voor afleveren bespoot met bestrijdingsmiddelen, zoals hij ze zelf consequent noemt. 'Na de wachttermijn bleken er toch trips in het blad te zitten, zodat de hele partij werd afgekeurd op een paar bruine piepkleine vlekjes. Terwijl die vlekjes niets afdoen aan de eetbeleving. De maatstaf was en is nog steeds het uiterlijk vertoon, ook al moet je dan sjoemelen met de gebruiksvoorschriften.'

Kwaliteitsnorm omhoog

Dat moest anders kunnen, dacht Van Kampen. 'De lat moest hoger.' De kwaliteitsnorm voor biologische groenten moest omhoog en de afstand van grond tot mond omlaag. Inmiddels eigenaar van een historische Groningse boerderij met een perceel grond aan de rand van de stad had de teler ruimte om te experimenteren: in de teelt en met de directe afzet naar een potentieel grote groep consumenten.

Biologisch geteelde groenten die vers van het land direct naar de klant gingen. Van Kampen: 'Grotere spelers als Odin probeerden dat ook. De tassenmakers, zoals ik ze noem, waren rond die tijd in opkomst. Maar ook hun doorlooptijden waren vaak langer dan nodig.' Door je eigen producten in de nabije omgeving af te zetten, worden ze herkenbaar voor de consument en heb je weinig bederf, redeneerde hij. Zo maak je een dubbelslag.

Postbode

Zo gezegd, zo gedaan. 'Ik startte als 'postbode'. Ik ging op de fiets met een stapel flyers de wijken in, in en rond Groningen. De orderadministratie deed ik op de pc bij mij thuis. Ik had eerder ook wat ICT-ervaring opgedaan', vertelt Van Kampen. In het begin moest de groenteboer nog veel extern inkopen. Gaandeweg ging Ekonoom, zoals hij het bedrijf had gedoopt, steeds meer producten zelf telen, tot de ongeveer vijftig soorten die nu leverbaar zijn. 'Het liep meteen goed. Door de abonnementen wist ik wat ik zou afzetten en had dus overzicht. Je houdt dus ook weinig product over.'

Ekonoom groeide uit tot een biologische bezorgdienst met twee vaste chauffeurs die bijna iedere abonnee kennen en een webwinkel met een inpakmedewerker om losse bestellingen te kunnen verwerken. In de regio 'stad en ommeland' is volgens Van Kampen en De Jong, die in 2014 aanhaakte, genoeg ruimte om een gezond renderend biologisch bedrijf op te zetten. Ekonoom levert ook in de kop van Drenthe, maar beperkt de actieradius bewust om de logistiek behapbaar te houden.

'We kennen een diverse doelgroep, echt niet alleen maar de beter gesitueerde consumenten. Ook mensen met een kleine beurs komen naar ons, omdat zij onze producten waarderen', zegt De Jong. Zij verzorgt de nieuwsbrieven, de website, de sociale media en doet de losse verkoop via een wekelijkse kraam op het eigen erf. Ze roemt de klantcontacten die dat oplevert. 'Die zijn wel het leukste onderdeel van onze activiteiten. Je kunt je verhaal vertellen en mensen aan je binden. Klanten aan de kraam stellen persoonlijk contact op prijs.'

Steile leercurve

Betere producten afleveren zonder gebruik van kunstmest en chemische hulpmiddelen valt niet mee. Van Kampen, die zich vooral met de teelt bemoeit, is de eerste om dat te erkennen. 'We zitten hier op zware klei en hebben dus niet de makkelijkste grond om op te boeren. Het was al met al best een steile leercurve.'

Dat er nu nog maar zelden luizen zitten in kroppen biologische sla, is volgens de ondernemer te danken aan het feit dat het kennisniveau in de biologische sector flink is gestegen. 'Voor een deel door opleidingen als de Warmonderhof, deels ook door zelfontwikkeling. Zo ben ik zelf in de Verenigde Staten gaan kijken hoe ze daar 'communityfarming' als afzetmodel hanteren.'

Daarnaast moet je als ondernemer ook je eigen grenzen weten te stellen, vindt Van Kampen. 'Ik ben geen duizendpoot. Vanaf 2003 heb ik mensen in dienst genomen en hebben we de taken verdeeld.'

Het bedrijf telt 250 vaste klanten met een abonnement, voor driekwart afkomstig uit Groningen. Dat zijn er weleens meer geweest, vooral in de coronaperiode. 'Maar klanten haken ook af, al was het maar omdat ze weer zelf willen kiezen wat ze eten.' De abonnementen zijn goed voor 40 procent van de totaalomzet.

Grenzen in zicht

Van Kampen en De Jong noemen zichzelf idealistisch, voelen zich sterk begaan met de biologische sector. 'Je ziet dat de grenzen van gangbare teelten in zicht zijn. Dat is toch de realiteit. Wel hebben we concurrentie van landelijke bezorgers als HelloFresh en ook het biologische segment in de supermarkt. Maar we zijn relatief klein en flexibel. Het vet is er af, en dat moet ook wel anders red je het niet', zegt De Jong.

Van Kampen vult aan: 'Zolang de consument in Nederland met de portemonnee blijft kiezen, moet je iets doen aan de meerkosten voor biologische producenten. Mijn oplossing is eenvoudig en effectief: stel biologisch vrij van btw.'