'Laat alles zoals het was en u heeft een goudmijn'

Mijn oom en tante bestierden daar een traditioneel Veluws gemengd bedrijf. Dat wil zeggen: kippen, koeien en varkens. Een oud model om risico te spreiden. Want marktschommelingen zijn van alle tijden. Maar de tijd had er stilgestaan, al had ik niet zo goed door als kind.

Mijn oom en tante melkten tien koeien, hadden tachtig varkens en drie hokken met kippen waar ik samen met mijn tante de eieren met blikken emmers uit ging halen. Het was een gemoedelijke sfeer waar ik hen postuum nog dankbaar voor ben. Het zijn vervlogen tijden.

Het boerderijtje van mijn oom en tante is opgeslokt in de tijd. Ze hadden niet geïnvesteerd en waren verdergegaan in de voetsporen van vorige generaties. Zuinigheid en vlijt waren er voldoende. Ze maakten eigen keuzes, maar de marktmaatschappij vroeg andere dingen van de boer. Het moest groter, goedkoper en voedselveiliger. Met succes.

Maar zoals zo vaak gaat men ten onder in het eigen succes. Dat is er nu met ons boeren aan de hand. De markt en maatschappij vragen nu weer andere dingen. Wie niet meegaat, zal afvallen, net als het bedrijf van mijn oom en tante. Dat klink negatief en weinig hoopvol voor veel van al die prachtige bedrijven.

Er is ook een andere weg, een derde weg. Dat is het zo lang mogelijk volhouden van dat wat je nu doet. Want als het bedrijf van mijn oom en tante nog zou bestaan, dan was het een goudmijn geweest. Een mooi bord in de tuin met erop 'eerlijke echte ambachtelijke eieren te koop' met de mogelijkheid om deze zelf te rapen. Een prachtig gezinsuitje.

De varkensstal zou worden gecombineerd met een bed and breakfast met de mogelijkheid om de varkens zelf te voeren. In de koeienstal zouden slaapplekken komen voor reizigers die willen onthaasten. Als gast kun je 's morgens om 5 uur helpen met het melken van de koeien.

Laten we hopen dat deze derde weg voor veel boeren een oplossing kan zijn. Dat zal een hoop leed besparen. Net als bij de boerderij van mijn oom en tante, die werd opgekocht door mensen die er een zweverige ontmoetingsplek van maakten waar de gestreste mens tot rust kan komen. Net als ik vroeger in de vakantie.