Meer bescherming tegen opdringerige drugsproducenten

In het actieprogramma Veilig Ondernemen 2023-2026 worden afspraken gemaakt tussen het justitieministerie, diverse branches en de ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland. De minister investeert hierbij jaarlijks structureel 10 miljoen euro extra in de regionale Platforms Veilig Ondernemen (PVO's) om de weerbaarheid van bedrijven tegen georganiseerde en ondermijnende criminaliteit te vergroten.

Aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit heeft voor het kabinet prioriteit. In het coalitieakkoord trekt het kabinet fors meer geld uit, oplopend tot een bedrag van structureel 100 miljoen euro vanaf 2025. Dit geld komt bovenop de jaarlijkse 434 miljoen euro die met Prinsjesdag 2021 door het vorige kabinet is vrijgemaakt.

Doorbreken netwerken

In de aanpak van de misdaad gaat het om voorkomen, doorbreken van criminele netwerken en verdienmodellen, bestraffen en beschermen. Volgens minister Yesilgöz-Zegerius is hierbij samenwerking met bedrijven, boeren en zelfstandigen essentieel. Er zijn al verschillende trajecten ingezet, die de minister wil versterken.

'De georganiseerde misdaad zoekt voortdurend wegen in de bovenwereld om geld wit te wassen en om illegale praktijken uit te voeren. Boeren en omwonenden op het platteland zien criminelen op zoek naar schuren om drugslabs in te richten. Vrachtwagenchauffeurs en havenpersoneel zien drugssmokkelaars die er niet voor terugdeinzen om met intimidatie en geweld hun illegale handelswaar op transport te krijgen', stelt de minister.

Volgens Yesilgöz-Zegerius zien ondernemers vaak snel waar criminele structuren ontstaan en kunnen dan ook goed aangeven welke maatregelen nodig zijn. 'Alleen door samen op te trekken, kunnen we voorkomen dat criminele netwerken onze veilige samenleving ondermijnen en kunnen we dit doorbreken.'

Vergroten weerbaarheid

De extra middelen moeten de tien regionale POV's versterken. Daarin werken politie, Openbaar Ministerie, gemeenten, brancheorganisaties en bedrijven samen om ondernemers bewust te maken van de gevaren van ondermijnende criminaliteit. Ook nemen ze maatregelen om te voorkomen dat ondernemers met de criminaliteit in aanraking komen.

Uit onderzoek dat is verricht voor nieuwe afspraken in het landelijke actieprogramma Veilig Ondernemen 2023-2026, blijkt dat ondernemers behoefte hebben aan meer aandacht voor het vergroten van hun weerbaarheid tegen criminaliteit.

Een voorbeeld van een dergelijke aanpak is een pilot van ZLTO met een vertrouwenspersoon in het buitengebied. Uit het rapport weerbare boeren in kwetsbare gebieden blijkt dat bijna één op de vijf boeren en tuinders wel eens is benaderd door criminelen, die voor drugsproductie gebruik wilden maken van hun (leegstaande) schuren en stallen en voor drugsafval de mestput.

Eén op de drie van de benaderde agrarische ondernemers ervaart het contact als intimiderend. Bij de Vertrouwenspersoon Veilig Buitengebied kunnen de boeren, tuinders en omwonenden terecht met vragen, hulp en vermoedens van ondermijnende criminaliteit in hun omgeving.