Nobelprijs voor de Vrede voor Wereldvoedselprogramma

De prijs is toegekend aan het WFP voor de inspanningen om honger te bestrijden, voor de bijdrage aan het verbeteren van de omstandigheden voor vrede in door conflicten getroffen gebieden en voor het optreden als drijvende kracht bij inspanningen om het gebruik van honger als oorlogs- en conflictwapen te voorkomen. Het Nobelcomité stelt dat het Wereldvoedselprogramma een sleutelrol speelt in de multilaterale samenwerking om van voedselzekerheid een instrument van vrede te maken.

Het Wereldvoedselprogramma is 's werelds grootste humanitaire organisatie die honger aanpakt en voedselzekerheid bevordert. In 2019 heeft het WFP hulp verleend aan bijna 100 miljoen mensen in 88 landen die het slachtoffer zijn van acute voedselonzekerheid en honger. In 2015 werd het uitbannen van honger aangenomen als een van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties (VN). Het WFP is het belangrijkste instrument van de VN om dit doel te bereiken.

Coronavirus

De situatie heeft de afgelopen jaren een negatieve wending genomen. In 2019 leden 135 miljoen mensen aan acute honger, het hoogste aantal in jaren. Het grootste deel van de stijging werd veroorzaakt door oorlog en gewapende conflicten. De pandemie van het coronavirus heeft bijgedragen aan een sterke stijging van het aantal slachtoffers van honger in de wereld.

In het licht van de pandemie heeft het Wereldvoedselprogramma een indrukwekkend vermogen getoond om de inspanningen te intensiveren, vindt het Nobelcomité. Zoals de organisatie zelf heeft verklaard: 'Tot de dag dat we een medisch vaccin hebben, is voedsel het beste vaccin tegen chaos.'

Gewapende conflicten

Het verband tussen honger en gewapend conflict is een vicieuze cirkel: oorlog en conflict kunnen voedselonzekerheid en honger veroorzaken, net zoals honger en voedselonzekerheid sluimerende conflicten kunnen doen oplaaien en tot geweld kunnen leiden. Het Noorse Nobelcomité wil benadrukken dat het verlenen van hulp om de voedselzekerheid te verhogen niet alleen honger voorkomt, maar ook kan helpen om de vooruitzichten op stabiliteit en vrede te verbeteren.

Het Wereldvoedselprogramma heeft het voortouw genomen door humanitair werk te combineren met vredesinspanningen via baanbrekende projecten in Zuid-Amerika, Afrika en Azië, vindt het Nobelcomité. Het Wereldvoedselprogramma nam actief deel aan het diplomatieke proces dat in mei 2018 culmineerde in de unanieme aanneming van Resolutie 2417 door de VN-Veiligheidsraad, waarin voor het eerst expliciet het verband tussen conflict en honger werd aangepakt.

Honderden kanshebbers

Het Nobelcomité heeft een keuze gemaakt uit meer dan tweehonderd voorgedragen personen en meer dan honderd organisaties. Voor de bekendmaking werden onder anderen de Russische corruptiebestrijder en Kremlincriticus Aleksej Navalni en de Hongkongse activist Nathan Law Kwun-chung als kandidaten voor de prijs genoemd. Andere veelgenoemde namen waren, niet voor het eerst, klimaatactiviste Greta Thunberg en de Amerikaanse president Donald Trump.

De vredesprijs is voor mensen die zich hebben ingezet voor het bevorderen van de vrede. Het is de enige Nobelprijs die door het Noorse instituut wordt toegekend. De overige Nobelprijzen worden door Zweedse comités uitgeloofd. De prijs bestaat uit 10 miljoen Zweedse kronen (zo'n 960.000 euro), een diploma en een medaille. De uitreiking in de Noorse hoofdstad Oslo is op 10 december, de sterfdag van Alfred Nobel (1833-1896), initiatiefnemer van de prijs.