'Conventioneel en bio: het beste van twee werelden combineren'

In de machineberging van 'Hof van Heden', het akkerbouwbedrijf van familie Lugtenburg uit het Zuid-Hollandse Geervliet, staat de veldspuit gebroederlijk naast een onkruideg en vlakveldcultivator. Het typeert de werkwijze van Wout Lugtenburg.

'Sommige mensen verklaren mij voor gek', zegt de akkerbouwer lachend. 'Omdat ik niet biologisch ben, ontvang ik geen meerprijs. Toch ben ik van mening dat mijn keuzes goed passen bij de situatie. Iedere grond is anders, het bouwplan en de manier van ondernemen verschillen. Daar hangt veel van af.'

Onder de rook van Rotterdam beboert Lugtenburg, samen met zijn vrouw Anneke, 52 hectare kleigrond die in afslibbaarheid varieert van 35 tot 60 procent. Hierop worden aardappelen, uien, suikerbieten, tarwe en pompoenen verbouwd. Een deel wordt lokaal afgezet via De Proefschuur en een deel via evenementen, zoals oogstmarkten in Rotterdam of een eigen open dag. 'Sinds de overname ben ik fulltime boer en werkt mijn vrouw parttime buiten de deur. Hierdoor heb ik tijd om intensief met het bedrijf bezig te zijn', verklaart Lugtenburg.

Kennis van insecten

'De percelen liggen rond het bedrijf, waardoor ik vaak een rondje maak. Als je intensief kijkt, kom je een schat aan bodemleven tegen. Boeren zien het vaak wel, maar de biologische kennis ontbreekt', stelt de Zuid-Hollandse akkerbouwer.

'Na het volgen van cursussen, kan ik insecten beter onderscheiden. Je krijgt er oog voor. Dat mist volgens mij echt in de hedendaagse opleidingen. Het gevolg is dat ik nuttige insecten probeer te sparen en de chemische gewasbescherming zoveel mogelijk reduceer', vertelt Lugtenburg. 'Dit geldt ook voor chloor- en zouthoudende meststoffen. De gewassen krijgen hier een zoutloos dieet. De bemesting bestaat bijna volledig uit vaste mest, compost en rundveedrijfmest.'

Vorig jaar werd een Treffler-onkruideg aangeschaft en dit jaar volgde een TGA-vleugelschaarcultivator. Die laatste machine werd met twee collega's gekocht. Wanneer vereist, wordt met een Ovlac-ecoploeg geploegd. Daarmee pioniert Lugtenburg sinds 2016. 'Welke bewerking het beste is, bepaal ik per situatie', legt hij uit.

Glyfosaatgebruik overbodig maken

'Om aardappelruggen te maken, heb je losse grond nodig, daarvoor ploeg ik. Dit jaar zijn de uien niet kerend geteeld, omdat de structuur van de tarwestoppel zo mooi was. De TGA-cultivator snijdt de volledige bovengrond oppervlakkig los, dankzij overlap van de messen. Dit moet het gebruik van glyfosaat overbodig maken. Na één seizoen ben ik heel enthousiast.'

De leercurve bij het eggen was steiler. 'Vorig seizoen heb ik beperkt ervaring op kunnen doen. De insteek was om dit voorjaar zoveel mogelijk te eggen. Je hebt de dure machine toch en wil hem zoveel mogelijk gebruiken in uien, bieten en tarwe', zegt Lugtenburg.

'Dat viel eerlijk gezegd vies tegen, omdat het juiste moment van eggen zeer nauw luistert. Spuiten is veel eenvoudiger. Het effect is wisselend, maar ik ga er zeker mee door. Ik heb de 12 meter brede machine zelf gekocht om er altijd over te kunnen beschikken, dat is echt belangrijk. Zo heb ik het aantal herbicidebespuitingen en daarmee de kosten kunnen halveren.'

Bijzondere onkruiden

'Op mijn grond kom ik altijd bijzondere onkruiden tegen. Ook distels zijn een probleem. Ik ben altijd al terughoudend geweest met bespuitingen. Mijn adviseur, die hier al twintig jaar komt, weet dat en past er zijn advies op aan. Zelf neem ik het besluit. Vaak is het lastig om niets te doen. Bijvoorbeeld bij luizen in bieten, maar ook wel of niet beregenen', laat de akkerbouwer weten.

'Voor het eerst heb ik de aardappelen tegen coloradokevers gespoten. Verder worden insecticiden vermeden. En met succes. Na monitoring blijkt een plaag vaak mee te vallen in omvang. We zijn afhankelijk geworden van chemie en missen de biologische kennis. Toch zie ik ook de voordelen in noodsituaties. Wanneer je hoofdpijn hebt, neem je toch ook paracetamol? Ik wil het beste van twee werelden kunnen combineren.'