Mais schoffelen en gelijk vanggewas zaaien

Achtergrond Mechanisatie Han Reindsen 30 mei 2018 om 11:11uur

Een schoffelmachine van Hatzenbichler met camerabesturing voor in mais, was te zien op een demonstratie in Wedde. In de toekomst kan dit soort machines een rol spelen om aan de derogatie-eisen te voldoen.

Mais+schoffelen+en+gelijk+vanggewas+zaaien

De schoffelmachine is afkomstig van een biologische boer net over de grens in Duitsland. Akkerbouwer en loonwerker Hendrik Luth uit Wedde had hem gevraagd de achtrijige machine vrijdagmiddag op zijn bedrijf te demonstreren, tijdens een bijeenkomst vanuit de Praktijknetwerken Veenkoloniën.

De Hatzenbichler werkt met drie schoffelelementen en twee vingerwieders per rij. Twee schijven per rij beschermen de maisplanten. Helemaal achteraan zit per rij een eg. Vlak voor de eg is via ketsplaten een groenbemester toe te dienen. De machine is verkrijgbaar van vier- tot zestienrijig.

Hogere werksnelheden

De camerabesturing zorgt voor preciezer, efficiënter en comfortabeler werken. De camera herkent de rijen met planten. Met behulp van de boordcomputer worden eventuele correcties berekend en met dubbelwerkende cilinders doorgegeven aan het schuifframe. Daardoor is dichter bij de rijen te schoffelen en zijn tegelijk hogere werksnelheden mogelijk.

De maisteelt is vaak een groot lek in de kringloop

Ap van der Bas, adviseur rundvee bij DLV Advies

De Hatzenbichler is geschikt voor mechanische onkruidbestrijding in juni, als het maisgewas 30 tot 40 centimeter hoog is. Tegelijk is dan Italiaans raaigras te zaaien. De latere zaai voorkomt concurrentie met de mais. Zodra de mais wordt geoogst, kan er een mooie groenbemester staan.

Derk Mulder uit Mussel met zelfgebouwde miniaturen met elektrische aandrijving. © Han Reindsen

Strengere regels

Dit soort machines kan de komende jaren voor maistelers van belang zijn. In het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn 2018-2021 staan namelijk strengere regels waar telers op zand- en lössgronden mee te maken krijgen, om aan de eisen van derogatie te voldoen.

Ap van der Bas, adviseur rundvee bij DLV Advies: 'De maisteelt is vaak een groot lek in de kringloop, want na juni/juli neemt het gewas maar weinig stikstof op. Je moet dus een vanggewas zaaien om te voorkomen dat er stikstof uitspoelt. Een vanggewas is ook van belang voor de organische stof in de bodem.'

Verschillende mogelijkheden

Voor een mooi vanggewas na mais zijn er verschillende mogelijkheden. Op loonbedrijf Feunekes in Oost-Groningen ligt een 1,2 hectare groot demonstratieperceel met vier objecten van onderzaai van gras in mais; verschillende rijafstanden en meerdere grassoorten.

De proef heeft alles te maken met de derogatie-eisen. Mais op een rijafstand van 75 centimeter op droge zandgrond mag vanaf 2021 alleen in combinatie met rijenbemesting van drijfmest. Wie de mest volvelds wil aanwenden, moet kiezen voor een rijafstand van 37,5 centimeter.

De proeven worden vergeleken met mais op 75 centimeter, drijfmest volvelds en inzaai van rogge na de oogst. Mais op een rijafstand van 75 centimeter, drijfmest met gps in de rij, schoffelen in juni en gelijk Italiaans raaigras zaaien, is een van de opties.

Mais op rijafstand van 37,5 centimeter

Daarnaast liggen er op het perceel enkele proefvelden met mais op een rijafstand van 37,5 centimeter. Met een gangbare maiszaaimachine is een keer extra tussen de rijen door gezaaid. De maisplanten staan in de rij twee keer zo ver uit elkaar.

Bij een rijafstand van 37,5 centimeter is rietzwenkgras, veldbeemdgras en Engels raaigras ingezaaid. Taaie en traag groeiende grassoorten als rietzwenk en veldbeemd zijn goed in mei te zaaien. Vooral bij Engels raaigras is zaaien in mei spannend, denkt Van der Bas. 'Met een herbicidebespuiting willen we de groei van het gras tot stilstand brengen, omdat het niet met mais moet gaan concurreren.'

De camerabesturing maakt het mogelijk om met hogere werksnelheden dichter bij de rij te schoffelen. © Han Reindsen

Ervaring opdoen

Volgens Van der Bas is het belangrijk om de komende jaren ervaring op te doen met onderzaai van gras in mais. 'Als je gaat spuiten, moet je goed kijken hoe de mais erbij staat en hoeveel herbicide je moet gebruiken om het gras een tik te geven', zegt de adviseur.

'Gebruik je te veel herbicide, dan gaat het gras dood en moet je opnieuw een vanggewas zaaien. Gebruik je te weinig, dan gaat het gras concurreren met de mais.'

Gewas blijft lager

Overigens blijkt uit onderzoek dat mais zaaien op 37,5 centimeter een mooie verdeling over het perceel geeft, maar dat het gewas wel lager blijft. 'In het belang van de derogatie laat je opbrengst liggen. Het voordeel is dat je na het maiszaaien in één keer klaar bent. Tenminste, als het vanggewas slaagt.'