Boeren starten zuivelfabriek in Amsterdam

Met de zuivellijn creëren de melkveehouders een nieuw verdienmodel voor agrarisch natuurbeheer, stelt Mark Kuiper van collectief Noord-Holland Zuid.

'Het huidige agrarisch natuurbeheerstelsel is kwetsbaar. Het is afhankelijk van hoeveel boeren er meedoen. Ook is het iedere keer weer de vraag of het na zes jaar wordt doorgezet. De subsidies staan bovendien niet in verhouding tot de kosten die een boer maakt.'

Toekomst

Volgens deelnemend melkveehouder Gerard Stam uit Ouderkerk aan de Amstel gaat het initiatief nog een stap verder. Met een regionale zuivellijn zijn boeren verzekerd van een goede toekomst, stelt hij.

'Het agrarisch landschap rond Amsterdam staat onder druk door woningbouw. Het is hier toeristisch. Burgers waarderen het open landschap. Om dat open te houden zouden ze meer onze producten moeten kopen, zodat wij hier een boterham kunnen blijven verdienen.'

50.000 euro

Voorzitter van ANV De Amstel Kees Lambalk vindt dat de melkveehouders bij een omzet van een half miljoen euro per jaar een minimale plus van 50.000 euro per jaar moeten verdienen. 'Het moet echt geld in het laatje brengen, zodat het voor de ondernemers de moeite waard is om de melk te leveren.'

Hoewel de boeren geloven in het concept, zijn er nog hobbels op de weg. 'Het is een grote uitdaging', stelt melkveehouder Kees Nieuwendijk uit Ouderkerk aan de Amstel. Hij vreest vooral voor de rol van groothandel Vroegop Ruhé & Co. 'Iedereen wil er geld aan verdienen. De groothandel moet niet een monopolie in onze zuivellijn krijgen. Daar moeten we voor waken, dat ze net als de retail de winst pakken. Daarom moeten er ook andere partijen aanhaken.'

Gezamenlijk

Deze angst is volgens Yuri Blanken van Vroegop Ruhé & Co niet terecht. 'Wanneer het initiatief volledig was overgeleverd aan één marktpartij, dan kon ik mij dat voorstellen. Maar juist in dit project pakken we het gezamenlijk op. De Vogelbescherming kan hierin als neutrale partij de verbindende factor spelen en bewaken dat er een partij met het geld vandoor gaat.'

De initiatiefnemers staan nog voor de vraag hoe ze de melk gaan verdelen. 'We kunnen klein beginnen door RVO 500 kilo bij elke boer op te laten halen, maar één boer kan ook 1,5 miljoen kilo leveren. De vraag is dan hoe je ervoor kunt zorgen dat iedereen er voordeel bij heeft', zegt Nieuwendijk.

FrieslandCampina

Veel hangt af van de opstelling van FrieslandCampina waaraan het gros van de melkveehouders levert, stelt Kuiper. 'De eerste gesprekken waren positief. Ze willen graag meewerken, dan moeten de boeren met een goed businessplan komen.'

Een zeer ambitieus plan dat zeker kans van slagen heeft, noemt vicevoorzitter Adrian Langereis van NoorderlandMelk het initiatief van de boeren bij Amsterdam. 'De consument gaat het waarderen, maar het traject tot aan het neerzetten van een merk en de bouw van een fabriek is enorm en vergt een grote investering. Met name de samenwerking van ketenpartijen is een uitdaging, zeker in de huidige zuivelwereld. Vanwege deze reden zijn al veel plannen gesneuveld.'

Weide Weelde

Samen met het Boerengilde, Vogelbescherming en Katshaar Zuivel lanceerde de coöperatie in juni het zuivelmerk Weide Weelde dat de aangesloten melkveehouders ondersteunt in het weidevogelbeheer. Langereis verwacht volgend jaar een enorme sprong in de omzet. 'Daar waar we staan is een stijgende lijn te zien. Het verhaal erachter slaat aan.'

Vogelbescherming Nederland gaat ervan uit dat de komende jaren meer van dit soort initiatieven van de grond komen. 'Er zijn meer financiële prikkels nodig om de weidevogels te redden. Dat gaat met het huidige agrarische natuurbeheer niet lukken', stelt Kees de Pater van Vogelbescherming Nederland.