Brandstichten om erger te voorkomen

Nadat de staatssecretaris door Brussel op de vingers is getikt, heeft hij besloten het stelsel van fosfaatrechten pas op 1 januari 2018 in te voeren. Eigenlijk is dat niet eens de reden van de commotie van dit moment. De EU gaf namelijk ook aan dat bij structurele overschrijding van het fosfaatplafond de onderhandelingen over een nieuwe derogatie niet op de agenda komen. Er ligt nu dus opeens druk op het verminderen van de fosfaatproductie in 2017.

Van Dam verklaarde direct geen middelen te hebben om dit af te dwingen. Binnen de sector wordt nu al weken vergaderd over plannen die afgelopen jaren al meermaals zijn gewogen en te licht bevonden.

Zelfs het inzetten van 23 euro miljoen crisissteun om versneld melkvee af te voeren is overwogen. Ook dit is zinloos zolang er via de achterdeur weer melkvee uit het buitenland wordt aangevoerd. Een haalbaar plan zal dwingend en juridisch sterk moeten zijn, met daarnaast een behoorlijke impact gezien de noodzakelijke krimp van de veestapel.

De ultieme noodmaatregel is in mijn ogen het schrappen van de derogatie in 2017. Van Dam kan hoogstpersoonlijk besluiten deze derogatie gewoon niet door te voeren. Dit zal ervoor zorgen dat het mestoverschot met ruim 16 miljoen ton mest toeneemt.

Naast de impact die dit op de prijs voor mestafzet zal hebben, doemt er dan een echte beperking op. Alle mest die niet op grond geplaatst kan worden en waar geen verwerkingscapaciteit voor is, zal bij de veehouder in opslag moeten blijven. Direct is ook per bedrijf het effect tastbaar van het wegvallen van toekomstige derogatie.

Het is rigoureus. Deze maatregel voelt hetzelfde als een gebied onder controle af laten branden om een naderende bosbrand te stoppen. Schade accepteren om grotere schade te voorkomen.