FPG: onteigenen wordt te makkelijk

Decentrale overheden kunnen nu alleen nog de Kroon (centrale overheid) verzoeken om een besluit tot onteigening te nemen. Maar als het aan de minister ligt, krijgen zij straks zelf de bevoegdheid om grond of ander onroerend goed te onteigenen. Dat wordt vastgelegd in de nieuwe Omgevingswet.

Daarmee vervalt het toezicht vanuit de landelijke overheid, stelt de FPG. Dat werkt onzorgvuldige besluitvorming in de hand, zo gaf bestuurder Peter Overwater van FPG woensdag in een hoorzitting over onteigening in de Tweede Kamer aan.

Dubbelrol dreigt

Overwater hamerde erop dat provincies, waterschappen en gemeenten bij een onteigeningsprocedure te nauw betrokken zijn bij de bestuurlijke besluitvorming in dezelfde casus.

Zo willen veel gemeenten geld verdienen door bouwgrond aan te kopen. Dan kunnen gemeenten vervolgens geen zuivere afweging maken over een onteigening.

Aanvechten

Ook stelde hij nadrukkelijk dat een persoon die onteigent wordt, geen mogelijkheid heeft om de onteigening aan te vechten bij de rechter. Hij kan alleen bezwaar aantekenen bij de gemeente, provincie of waterschap.

'Het voorstel pakt slechter uit dan de huidige situatie', aldus Overwater. 'Een onteigening wordt dan niet meer getoetst door een bestuursorgaan. Wij vinden dat de toetsing moet niet liggen bij de uitvoerende macht, maar de rechtgevende macht.'

Onafhankelijke beoordeling

Volgens de FPG vereist het eigendomsrecht dat het individu wordt beschermd tegen de overheid. De particuliere grondeigenaren stellen daarom als alternatief voor om alle onteigeningsbesluiten ter goedkeuring voor te leggen aan de Raad van State. Zo wil de FPG de bescherming tegen willekeur garanderen.

De Kamer toonde zich eerder dit jaar al kritisch over de plannen van de minister van Infrastructuur en Milieu. Schultz beloofde toen in algemene bewoordingen de rechtsbescherming van grondeigenaren in het oog te houden.