Glastuinders moeten leren innoveren

Haijo DoddeDLV Plant trachtte afgelopen jaar in een onderzoek te achterhalen wat de oorzaken zijn van de slechte financiële situatie op veel glastuinbouwbedrijven en wat ondernemers daartegen kunnen doen. Het onderzoek is uitgevoerd door bedrijfsadviseur Erik de Rooij. Hij gaf vorige week tijdens een Arenasessie van DLV Plant en GreenQ in het Improvement Centre in Bleiswijk met zijn collega Edwin van der Knaap een toelichting op de resultaten.
De conclusie van De Rooij op basis van interviews met vijftien middelgrote glastuinders is dat de ondernemers er alles aan doen om hun kostprijs laag te houden. Verder zijn ze op hun bedrijf vooral operationeel actief en houden ze zich relatief weinig bezig met de strategie van hun bedrijf.
Naast een verstoorde marktsituatie hebben veel tuinders de laatste jaren te maken met dalende grondprijzen. Door een tekort aan zekerheden zijn banken minder bereid tot financieren. Voor veel glastuinbouwbedrijven is daardoor sprake van een neerwaartse spiraal.
Om uit de impasse te geraken is innovatie van het businessmodel van de bedrijven noodzakelijk, stellen de DLV-ers De Rooij en Van der Knaap. ‘Als het perspectief ongunstig is, kunnen bedrijven kiezen voor een nieuw product of een nieuwe markt. Innoveren kan ook betekenen dat bedrijven meer gaan samenwerken of besluiten om te stoppen’, aldus Van der Knaap.
Innoveren is meer dan een enkele uitvinding doorvoeren, benadrukt Van der Knaap. ‘Het is veelal een combinatie van nieuwe ontwikkelingen of bestaande componenten anders combineren.’ Voor succesvol innoveren is volgens Van der Knaap kennis en creativiteit nodig en ook moet een ondernemer beschikken over de vaardigheden, tijd en geld om veranderende bedrijfsprocessen door te voeren.
Bedrijvendokter Johan van Wijk was op de bijeenkomst als externe deskundige gevraagd om zijn licht te laten schijnen over de glastuinbouw. Van Wijk heeft ervaring met het samenbrengen van bedrijven in diverse andere sectoren. Hij benadrukte in zijn betoog het belang van de waarde van een bedrijf.
‘Als een ondernemer zijn bedrijfsvoering wil aanpassen dan is de waarde enorm belangrijk. Een bedrijf zonder waarde heeft geen toekomst.’
Van Wijk vertelt dat de waarde onder meer bepaald wordt door het succes van een onderneming en de stabiliteit van de winst. ‘Dat is afhankelijk van het ‘commitment’ van de ondernemer en zijn medewerkers ofwel hoe krachtig is een onderneming. Verder gaat het om onderscheidend vermogen. Hoe succesvol is een formule of zijn de producten die verkocht worden?’

Vitaliteit product

De stabiliteit van de omzet is een aanwijzing voor de vitaliteit van een product. ‘Het gaat over de levensfase, de concurrentie, maar ook over de afhankelijkheid van een grote afnemer. Voor een stabiele omzet is een continue aanpassing van de strategie nodig’, legt Johan van Wijk uit.
Voor de tuinbouw ziet Van Wijk vooral mogelijkheden voor sterke merken. Als voorbeeld noemt hij de Tommies-snoeptomaatjes.
‘Verder moet een tuinder zich altijd afvragen of zijn organisatie sterk genoeg is om de veranderingen in de sector te doorstaan. Als dat alleen kan door samenwerken of fuseren dan moet hij zich vervolgens afvragen of hij daarvoor geschikt is.’