‘Wij zijn beste uienland ter wereld’

De nabijheid van de havens is zo belangrijk omdat alle uienexport per schip gaat. Het is goedkoper om een container uien per schip naar Brazilië te vervoeren dan met een vrachtauto naar Parijs. ‘Daarom zijn wij zo concurrerend’, zegt Wiskerke. ‘De Franse uienteeltgebieden bijvoorbeeld liggen ver landinwaarts.’
Van alle Nederlandse uien gaat 90 procent, jaarlijks ruim een miljoen ton, naar het buitenland. Daarmee is Nederland het grootste uienexportland ter wereld. En er is nog geen eind aan de groei. ‘Steeds meer landen komen naar ons toe’, constateert de directeur van JWK Onions.
Maar soms gaat er ook een land weer weg. Zoals Rusland. Volgens sectororganisatie GroentenFruit Huis is van alle exportproducten de ui het zwaarst getroffen door de boycot.
Toch was afgelopen seizoen niet slecht. Extreme droogte in Brazilië gaf uitkomst. Dat land importeerde een recordhoeveelheid uien. Gemiddeld at elke Braziliaan een halve kilo Nederlandse uien van oogst 2014. ‘We hebben als uiensector laten zien dat we niet afhankelijk zijn van Rusland.’ Maar wel van een tekort ergens op de wereld. Want zonder Brazilië zou 2014-2015 een ‘tragisch’ afzetseizoen zijn geweest.
Momenteel zijn er tekorten in landen in het Verre Oosten. ‘Daar is nu veel potentie.’ Weliswaar gaan er weinig Nederlandse uien naar die landen, maar een grotere vraag trekt wel het aanbod leeg van landen die daar wel leveren.
Overigens is de Chinese grens nog dicht, omdat er geen fytosanitaire overeenkomst is met Nederland. Wiskerke heeft goede hoop dat die er binnen niet te lange tijd wel komt.
Het steeds grilliger klimaat zorgt altijd wel ergens op de wereld voor tekorten. ‘Dat geeft bedreigingen, maar ook kansen’, vertelt Wiskerke. ‘Wij in Nederland slagen erin om dankzij onze goede bodem onze hoogwaardige agrarische kennis en expertise bij opslag en verwerkingsbedrijven elk jaar te voorzien in tekorten elders op de wereld.’

Overcapaciteit

Toch gaat het veel Nederlandse uienverwerkers en exporteurs niet voor de wind. De directeur van JWK Onions ziet groei op de wereldmarkt als enige perspectief voor de beroerde situatie van die bedrijven. De afgelopen jaren moesten diverse bedrijven zelfs hun deuren sluiten. ‘Er is veel groei in capaciteit geweest. Meer dan de wereldwijde vraag.’
Zullen er meer bedrijven sneuvelen? ‘Dat is moeilijk te zeggen. Iedereen doet z’n best. Er zijn nog veel uitdagingen in de wereld, zoals in Afrika, India en in andere ontwikkelingslanden.’
Wiskerke probeert voortdurend te innoveren om de leidende marktpositie te behouden. Een recente innovatie is een automatische sorteerder die uien niet alleen elektronisch uitwendig controleert en sorteert, maar ook inwendig kan beoordelen. ‘De bodemkwaliteit wordt meer en meer een uitdaging en ook in Nederland hebben we te maken met weersveranderingen. Dat zien we terug in de ziektedruk. Ziekten zijn van buitenaf vaak niet te zien. Maar wel met deze sorteerder.’
Een andere innovatie is een app waarmee afnemers alle informatie kunnen zien over hun order en wanneer deze aankomt. Zij hebben ook online inzage in de gewasregistratie en labanalyse van de partijen die ze kopen. ‘Samen met onze telers en afnemers streven wij naar transparante productie. Dat is steeds meer mogelijk in onze mobiele wereld.’
Wiskerke benadrukt dat ze alleen succesvol kan zijn door een sterke samenwerking met de telers. Ze is lovend over haar leveranciers: ‘Zij leveren uien van hoge kwaliteit.’ Het bedrijf heeft in mei een tweede inkoper aangesteld. De inkopers begeleiden telers van begin tot eind. Zij weten ook welke mogelijkheden de markt heeft, qua vorm, rassen en maten.
Dankzij de inkopers weet Wiskerke precies hoeveel van welke kwaliteit wordt geleverd. Maar ze wil niets aan het toeval overlaten: ‘Ik loop iedere dag zelf nog even langs alle partijen.’