‘Alles draait om goed ruwvoer’

De Achterhoeker is een boer met fingerspitzengefühl. Hij heeft een veestapel met 135 koeien die gemiddeld bijna 9.600 kilo melk geven. Ze krijgen zo min mogelijk krachtvoer (5,28 kilo per koe per dag) en moeten het doen met veel ruwvoer.
Voor Langeler geen innovatief automatisch voersysteem of royale voermengwagen. Nee, hij rijdt zijn ingekuilde maïs en gras het liefst met een blokkenwagen de stal in. Hij doet aan zomerstalvoedering en geeft zijn koeien dagelijks een portie vers weidegras.
De melkveehouder streeft bij zomerstalvoedering naar een maaisnede van 1.500 tot 2.000 kilo droge stof per hectare. ‘Het gras is dan het meest smakelijk. Als de voederwaarde of smakelijkheid afneemt, stuur ik meteen bij. We voeren bijvoorbeeld iets meer kuilgras of ik kies een ander perceel. De koeien moeten gewoon goed ruwvoer krijgen, daar draait het om.’
Langeler is sinds anderhalf jaar deelnemer van het netwerk ‘Efficiënt voeren’ van de Melkvee Academie. Samen met andere melkveehouders nam hij het kengetal voerefficiëntie onder de loep. ‘Dit getal zegt iets over de benutting van het voer. Hoe hoger de voerefficiëntie, hoe meer melk de koe weet te produceren uit een kilo droge stof voer.’
De voerefficiëntie wordt berekend door de liters meetmelk te delen door het aantal kilo’s droge stof gevoerd rantsoen, inclusief krachtvoer en exclusief restvoer. Volgens kennismakelaar Rob Huinink van de Melkvee Academie is een voerefficiëntie van 1,35 tot 1,45 heel goed. ‘Dan behoor je tot de top.’
Langeler zit daar ver boven. Hij scoorde de laatste anderhalf jaar een voerefficiëntie van gemiddeld 1,55. Zijn koeien weten het aangeboden voer dus goed om te zetten in veel melk. Of andersom gezegd: voor de productie van een liter melk heeft het melkvee relatief weinig voer nodig.

Geheim

Het loont dus om te sturen op voerefficiëntie. Maar was is nu het geheim van Langeler? ‘Dat weet ik zelf ook niet’, lacht hij. ‘Ongemerkt voeren we dus heel efficiënt. Ik streef naar een hoge kwaliteit ruwvoer en omdat we de koeien op stal houden, kan ik ze een constant rantsoen geven.’ Mogelijk speelt ook mee dat de veehouder twee melkrobots heeft. De combinatie van veel melkingen en goed voer geeft een goede efficiëntie.
Momenteel krijgen zijn dieren 8 kilo droge stof vers weidegras, 5,5 kilo droge stof maïs en 2,5 kilo droge stof kuilgras (een derde snede van 950 VEM). Vanuit kostenbesparing en een groot aanbod van eigen ruwvoer voert Langeler geen natte bijproducten en streeft hij naar een lage krachtvoergift.
‘Ik werk met een dynamisch krachtvoerprogramma, dit in overleg met een voorlichter van ForFarmers. Heeft een koe gekalfd, dan wordt de krachtvoergift geleidelijk opgebouwd. Als bij een bepaalde hoeveelheid krachtvoer de melkgift niet meer stijgt, dan daalt de krachtvoergift weer. Net zolang tot er een optimum is gevonden. Dit bevalt goed. Natuurlijk houd ik wel in de gaten dat koeien zichzelf niet te veel uitkleden.’
Een afwijkende melkgift, een verandering in de vet-eiwitverhouding en een hoog ketosegehalte zijn voor de melkveehouder belangrijke signalen om bij te sturen. ‘Verder vind ik het belangrijk dat koeien niet te vet de droogstand ingaan.’
Om zijn koeien in de winter een constant rantsoen te kunnen verstrekken, maakt Langeler in de zomer een lasagnekuil van 60 meter lang. Hierin kuilt hij de eerste en tweede snede over elkaar heen.
Het gras dat bestemd is voor inkuilen, maait de ondernemer het liefst bij circa 2.500 kilo droge stof per hectare. ‘Dat zijn dus korte sneden, maar ik wil minimaal 975 VEM in de kuil en voldoende eiwit. De voorjaarskuil bevat doorgaans 190 tot 200 gram ruw eiwit.’
Langeler laat zijn gras niet hakselen omdat anders de structuur van het jonge gras verloren kan gaan. ‘Bovendien stuwt het onze kostprijs op, en de opraapwagen heb ik toch al staan. Wel springt de loonwerker bij met een opraapwagen en een shovel.’