Meer melkvee, minder ammoniakemissie

Aan het woord is Michel de Haan, onderzoeker bij Wageningen UR. In de periode 2011-2014 volgde hij met collega’s de pilotbedrijven van de Proeftuin. Op deze zes melkveehouderijbedrijven is de gemiddelde ammoniakemissie per bedrijf afgenomen van 3.180 kilo in 2011 tot 3.093 kilo in 2014 (zie tabel). Uit analyse van de melkveebedrijven blijkt dat er vier hoofdredenen zijn als verklaring voor de daling in emissie terwijl de bedrijven zijn gegroeid: lagere jongveebezetting, meer weidegang, minder mest per hectare en verlaging van het ruw eiwit in het rantsoen.
‘Minder mest per hectare is deels het gevolg van de verlaagde derogatie’, valt De Haan met de deur in huis. ‘Niet alle resultaten zijn dus het gevolg van bewuste keuzes’. Waar de pilotveehouders wel bewust op gestuurd hebben, is weidegang. ‘Meer weiden verlaagt de ammoniakemissie’, weet De Haan. Een bedrijf dat van 7 uur weiden naar 12 uur weiden gaat (bij 125 dagen), kan een emissiereductie van 15 procent halen. Pilotveehouder Van Dijk maakte de grootste sprong in extra weide-uren van de koeien. Van circa 1.100 uren in 2011 ging hij naar circa 2.100 uren in 2014.
‘De pilotveehouders werkten actief aan de verlaging van ruw eiwit in het rantsoen. De hoeveelheid stikstof in het rantsoen is bepalend voor de hoeveelheid TAN, de stikstof die ammoniak kan worden. Zo stuur je vanuit de bron op ammoniakemissie.’
In 2012 en 2013 is een daling in ruw eiwit te zien, in 2014 is het niveau van 2011 weer zichtbaar. ‘Dit komt waarschijnlijk door meer gras en graskuil in het rantsoen of door eiwitrijkere bijproducten en krachtvoer’, verklaart De Haan.
De pilotveehouders hebben veel geleerd over de effecten van maatregelen op de bedrijfsvoering en hun prestaties zijn helder in beeld. Veel van hun gegevens zijn nu beschikbaar via www.proeftuinnatura2000.nl. De Haan: ‘Er is een belangrijke relatie tussen bedrijfsvoering en ammoniakemissie. De effecten en leerpunten bij de pilotveehouders kunnen van inspiratie en van toepassing zijn voor andere melkveehouders.’