Kansen voor dripirrigatie in akkerbouw

Sigrid Arends van DLV Plant over de aanleiding van het project: ‘Een goede vochtvoorziening is belangrijk voor het kunnen behalen van een hoge opbrengst en kwaliteit. Een beregeningshaspel kost relatief veel energie en tijd. Met dripirrigatie is waarschijnlijk met veel minder energie hetzelfde of een beter resultaat te behalen.’
Dripirrigatie vraagt vooral in het voor- en najaar extra werk. Denk aan het in het veld plaatsten en weghalen van de slangen. In het groeiseizoen werkt dripirrigatie rustiger dan beregening. ‘Als dripirrigatie eenmaal werkt, is het veel relaxter. Het werkt rustig en makkelijker. De gift is egaler dan bij beregenen met een haspel en je kunt meer sturen’, zegt Arends.

Vragen

Arends legt uit dat vorig jaar vooral bedoeld was om te kijken naar hoe het gewas en de grond zich gedragen bij een andere wijze van water geven. Wat dat betreft liggen er nog de nodige vragen. Welke slangen zijn op welke grond het meest geschikt voor dripirrigatie? Is er verschil tussen iedere dag water geven en om de dag water geven? Wat zijn de mogelijkheden van bijbemesten via dripirrigatie?
‘Bij dripirrigatie in uien hebben we achteraf gezien in korte tijd te veel water gegeven’, vertelt Arends. ‘Het gewas waar de dripirrigatie in lag, bleef met de groei achter en ook het gewas werd lichter van kleur. Onderzoek en metingen konden niet helemaal uitsluiten dat hij ijzer van het bronwater schade gaf aan het gewas. Dit moet nader worden bekeken, omdat we in de Veenkoloniën te maken hebben met hoge ijzergehaltes in bronwater.’
Financieel gezien had Arends van de drie gewassen bij uien de meeste voordelen van dripirrigatie verwacht. Qua opbrengt kwam dat er niet uit. Door een fijnere sortering was het aantal kilo’s minder. Netto was er sprake van een opbrengstverlaging. ‘Bij uien zijn we er volop ingegaan. Het is dan sneu als het van je af gaat in plaats van dat het naar je toekomt.’
Ook al leven er bij uien nog veel vragen, Arends is hoopvol. ‘Het lijkt erop dat met dripirrigatie de teelt van uien op zandgrond is te vervroegen en de bewaarcondities zijn te verbeteren. De kwaliteit van de uien was beter. Als we met dripirrigatie in uien wat aan scheurkontjes kunnen doen, is dat een kans.’
Ook Speelman ziet mogelijkheden. Hij gaat dit jaar door met de pilot. ‘Vorig jaar was er sprake van een kleine pilot en hebben we alles op het gevoel gedaan. Dit jaar gaan we werken met vochtsensoren en met oppervlaktewater. Vorig jaar gebruikten we bronwater met veel ijzer en dat heeft waarschijnlijk de fosfaatopname en de groei geremd.’
Bij Scholtenszathe is het water vorig jaar wel gefilterd. De opbrengsten aardappelen met en zonder dripirrigatie lagen aan het eind van het seizoen dicht bij elkaar. Dripirrigatie en fertigatie lieten wel iets langere knollen zien, belangrijk voor de fritesindustrie.

Energieverbruik

De aardappelen bij Scholtenszathe en de uien van Speelman kregen te maken met een hoosbui van zo’n 100 millimeter. ‘Voor het resultaat is dat niet optimaal geweest. Maar zo is het weer’, zegt Arends.
Op het vernieuwingsbedrijf Op de Es van Erik Emmens in Zeijen is gebruikgemaakt van leidingwater. Hier geen negatieve invloed van ijzer en ook geen hoosbui van 100 millimeter. Arends: ‘Van alle objecten springt de zetmeelaardappel er het positiefst uit. De opbrengst bij dripirrigatie kwam met 13 ton zetmeel per hectare duidelijk hoger uit dan de overige objecten, vooral door een hogere knolopbrengst.’
De kosten van dripirrigatie liggen volgens Arie-Jan Broere van Broere Beregening in Waddinxveen op zo’n 800 euro per hectare per jaar, exclusief ontijzering. ‘Dripirrigatie maakt gebruik van een pomp van 4 kilowatt. Dat geeft een heel ander energieverbruik dan een beregeningshaspel’, geeft Broere aan. De slangen gaan zo’n tien jaar mee.
Het afgelopen jaar is dripirrigatie gecombineerd met beddenteelt. Twee ruggen aardappelen zijn samengevoegd tot een bed waarover de slang kwam te liggen. Dit jaar gaat Scholtenszathe werken met standaardruggen. Tussen de ruggen komt een slag te liggen die steeds twee ruggen moet bevochtigen. Met sensoren wil DLV Plant kijken hoe het water zich onder de ruggen gaat gedragen.
Kunstmestfabrikant Yara onderzoekt momenteel in het laboratorium hoe meststoffen reageren op een hogere zuurgraad van het water en wat het effect is van ijzer in het water.
‘Het is een leerproces. Wanneer moet je beginnen met water geven en wanneer moet je stoppen? Daar weten we het antwoord nog niet op. Mogelijk zijn we vorig jaar te vroeg begonnen. Dit jaar willen we met vochtsensoren hier meer duidelijkheid over krijgen.’