Zorgen over afname agrarisch geluid

Zo noemt fruitteler Floor van Os, nummer 2 op de lijst voor de SGP bij Stichtse Rijnlanden, zijn gebied ‘problematisch’. ‘Denk alleen al aan de veenweidegebieden. Te droge periodes zorgen voor inklinking, te veel water zorgt ervoor dat de koeien het land niet op kunnen. Goed waterbeheer is hier van levensbelang.’
Ook de Zuid-Hollandse eilanden hebben hun uitdagingen. ‘We hebben elke dag met waterbeheer te maken’, zegt akkerbouwer Frank van Oorschot, lijsttrekker voor de VVD bij Hollandse Delta. ‘Het is een strijd met en tegen het water.’
De beschikbaarheid van zoetwater is essentieel voor het voortbestaan van de landbouw, stelt Van Oorschot. ‘Boeren en tuinders hebben flink geïnvesteerd in zoetwatervoorzieningen. De hele agribusiness eromheen is ervan afhankelijk. We moeten op ons qui-vive zijn nu er gezaagd wordt aan onze stoelpoten, onder meer door discussies omtrent het Kierbesluit voor het Haringvliet en de verbrakking van het Volkerak-Zoommeer.’
Het agrarisch geluid laten doorklinken in de waterschappen is dan ook van groot belang. Toch lijkt dat geluid steeds minder luid te worden. Zo staat de eerste agrariër op de lijst van het CDA in Hollands Noorderkwartier op nummer 5. Dit terwijl Noord-Holland voor twee derde bestaat uit agrarisch gebied.
Otto Smit is er zelf verbaasd over. ‘Het is zo’n belangrijke sector. Kijk alleen al naar wat de Greenport Noord-Holland Noord voor de economie betekent. Momenteel heeft het CDA drie zetels. Het zal erom hangen of ik erin kom.’

Teruglopen

Ook Bert van Leeuwen, zesde op de lijst voor het CDA bij Rijnland, ziet het aantal agrariërs teruglopen. ‘Met het nieuwe bestuur binnen het CDA dreigt het aantal agrariërs teruggebracht te worden van drie naar één.’
Ex-pluimveehouder Pleun van de Ende was eerder hoogheemraad en staat op nummer 13 van de VVD voor Delfland. Hij hoopt er met voorkeursstemmen in te komen. ‘Omdat ik wist dat ik geen verkiesbare plek kon krijgen, heb ik me helemaal onderaan laten zetten. Ik hoop dat dat opvalt.’
Dat het agrarische geluid afneemt wijt Van de Ende aan de politisering van de waterschappen. ‘Met de komst van de one-issuepartijen staat het agrarische belang onder druk. Zij richten zich maar op één onderwerp. Zo kan een thema als natuurontwikkeling boven de kerntaken van het waterschap komen te staan.’
Inwonersbelangen, Partij voor Mens en Spirit, 50Plus, Trots, Socialistische Waterschapsvereniging, Recreatie Wonen en Water, Eigen Woning en Water, KNSB, Koninklijke Schuttevaer, de politisering heeft ervoor gezorgd dat zes jaar na de laatste verkiezingen de one-issue partijen als paddenstoelen uit de grond schieten. Sommige waterschappen in West-Nederland tellen daardoor wel elf of zelfs twaalf lijsten waar de kiezer een keuze uit moet maken.
‘Het is een zorgelijke ontwikkeling’, stelt Frank van Oorschot. ‘Deze partijen zorgen voor een verbreding van het takenpakket van het waterschap, waarvoor dus veel meer geld nodig is. De VVD zegt: schoenmaker, blijf bij je leest. Gebruik het waterschap waar het oorspronkelijk voor bedoeld is: goed waterbeheer.’

Snel wijzen

Ook Gerard Korrel, melkveehouder en zittend bestuurslid voor het CDA bij Amstel, Gooi en Vecht, maakt zich zorgen. ‘Het aantal one-issue partijen is groot in dit gebied. Het maakt deze partijen niet uit wat het kost, want zij stellen: de vervuiler betaalt. Helaas wordt daarbij al heel snel naar de landbouw gewezen, terwijl dat niet tot nauwelijks onderbouwd wordt. Zo is de lastenstijging voor agrariërs hier de afgelopen jaren al 20 procent gestegen.’
Dat is ook wat Otto Smit ziet gebeuren. ‘Deze partijen maken zich minder druk om zaken als waterpeil, voldoende zoet water en een heroverweging van de kostenverdeling. Ze zetten vooral in op nevenactiviteiten van het waterschap, zoals natuurontwikkeling. Momenteel betalen agrariërs flinke bijdragen aan het waterschap, terwijl organisaties die natuur beheren bijna geen bijdrage betalen. Zonder agrarisch tegengeluid verandert dat niet.’
Tegengeluid is dan ook van groot belang, stellen de betrokkenen. Zo heeft glastuinder Jacques Vollebregts zich alleen al om die reden verkiesbaar gesteld. Hij staat tweede op de lijst van DWLK & Schieland.
‘We zitten hier in een behoorlijk glastuinbouwgebied, maar onze sector heeft niet één afgevaardigde in het waterschapsbestuur. Dat is zorgelijk, want om goede beslissingen te kunnen nemen is het belangrijk dat er lokale mensen in het bestuur zitten. Goede kennis van zaken is noodzakelijk om de kerntaken van het waterschap uit te voeren.’
Zelfs in waterschapsgebieden waar het agrarisch geluid nog wel luid klinkt, zoals in Rivierenland, is men alert. ‘Op dit moment is de sector goed vertegenwoordigd in het bestuur, maar we moeten bij de les blijven’, zegt voormalig voorzitter LTO Noord Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, Arie Bassa, nummer 2 op de lijst van het CDA.
‘Voorheen stemde met name het buitengebied als er waterschapsverkiezingen waren. Maar nu de verkiezingen samenvallen met die van de Provinciale Staten, zullen meer mensen vanuit de steden naar de stembus gaan. Willen we ons geluid laten doorklinken, dan ligt daar ook zeker een taak voor de agrarische kiezer. Die moet van zich laten horen.’