'Ga morgen iepen kweken'

'De trend is iepen. Ga die kweken en begin morgen.' Dat is het advies van Hans Kaljee aan boomkwekers. Volgens de bomenconsulent van gemeente Amsterdam is er een schaarste aan iepen.

Kaljee deed zijn oproep op het symposium van de vakbeurs voor de boomkwekerijsector Expo TCO, vorige week in Opheusden. De bomenconsulent constateert een geleidelijke verandering in de steden. ‘Steeds meer gemeenten halen de tegels eruit en vervangen deze door groen. Amsterdam geeft er elk jaar 5 miljoen euro aan uit.’
Gemeente Amsterdam koopt meestal zware bomen en dat maakt het zoeken naar geschikte iepen extra moeilijk. ‘In de nieuwe stadswijk IJburg staan wel driehonderd stuks iepen en er komen er nog meer bij. Ook voor de nieuwe Noord/Zuid-metrolijn gebruiken we iepen’, zegt Kaljee.
In toenemende mate realiseren gemeenten zich dat bomen en struiken de lucht in de stad zuiveren. ‘Dat is niet nieuw. Al in de zeventiende eeuw plantten we systematisch bomen in steden. Niet alleen om esthetische redenen, maar ook omdat het de stad gezonder maakt.’

Positieve punten

De klimaatsverandering is volgens de bomenconsulent een extra reden om goed na te denken over voldoende groen in de stad. In een stedelijke omgeving is het vaak nog eens zo’n 5 graden Celsius warmer. ‘Bomen hebben een verkoelend effect. Niet voor niets zitten mensen bij warm weer in de schaduw van bomen.’
Drie studenten van Hogeschool Van Hall Larenstein in Velp hebben onderzoek verricht naar de baten van bomen in het stedelijk gebied. Het gaat daarbij om aspecten als visueel aantrekkelijk, verkoeling, afvangen van fijnstof, waterregulatie en biodiversiteit. ‘Een boom is duur in aanschaf en onderhoud. Met het onderzoek willen we meer naar de positieve punten kijken’, vertelt student Robin van Milligen.
Een gemeente kan kiezen om een kaal plein op te leuken met een boom, een waterelement of een kunstwerk, zegt Van Milligen. ‘Ze zijn allemaal visueel aantrekkelijk, alleen een boom biedt meer. Zo kan een volwassen boom de hoeveelheid fijnstof opvangen van een auto die 20.000 kilometer per jaar rijdt. Het verkoelende effect is gelijk aan ongeveer tien airco’s.’
In het onderzoek hebben de studenten de baten van de bomen gekoppeld aan specifieke soorten. Dit helpt gemeenten bij het maken van een keuze. ‘Met de juiste boom op de juiste plaats is de boom op alle fronten het meest winstgevende object in onze openbare ruimte’, stelt Van Milligen.

Kosten en baten

Om de waarde van groen en water beter tot uitdrukking te kunnen brengen, maakt gemeente Apeldoorn gebruik van TEEB: The Economics of Ecosystems and Biodiversity. Met deze aanpak zijn kosten en baten van extra groen in een stedelijke omgeving inzichtelijk te maken.
Bij de opbrengsten gaat het om zaken als toename van het woongenot, minder wateroverlast, minder zuiveringskosten en een betere waterkwaliteit. Bij het park Zuidbroek in Apeldoorn levert dat over dertig jaar een voordeel op van 23 miljoen euro. De kosten zijn in die periode begroot op 10 miljoen euro.
Henk Kuijpers van gemeente Apeldoorn: ‘Een aardige uitkomst voor een park waarover door de economische recessie veel discussie is ontstaan. Met TEEB maken we kosten en baten inzichtelijk. Het zorgt voor een stuk bewustzijn. Het helpt bij de discussie over meer groen in de stad.’
Meer groen in de stad is niet altijd eenvoudig te realiseren. ‘De bomen gaan van een optimale bodemgesteldheid op de kwekerij naar de harde realiteit in de stad langs de kant van de weg. De bomen komen te staan op plekken met moeilijke groeiomstandigheden en krijgen te maken met luchtvervuiling, bodemverdichting en vandalisme’, zegt Henk van Reuler van PPO.
Om een boom goed te laten groeien zijn er vuistregels, zoals 1 kuub per jaar groei of 0,5 tot 1,25 kuub per vierkante meter kroonprojectie. Volgens Van Reuler worden die regels bijna nergens gehaald. In extreme situaties investeert Amsterdam 15.000 euro per boom voor een ideale groeiplaats.
Naast de problemen met de standplaats laat het onderhoud vaak te wensen over, constateert Van Reuler. ‘Het bemestingsadvies voor stedelijk groen komt uit 1990. Welke gemeente gebruikt het? De kennis bij gemeenten is aan het verdwijnen.’

Demopark

Goede plantenkennis is volgens hem belangrijk om problemen te voorkomen. Van Reuler pleit daarom voor de aanleg van een demonstratiepark waar kwekers kunnen laten zien wat ze verkopen. ‘Daar kun je de afnemer duidelijk maken hoe de boom er over twintig jaar uitziet.’

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer