Cittaslow: lokale economie moet leven

Arno de SnooWereldwijd trekken steeds meer mensen van het platteland naar de steden. Dorpen vergrijzen en veel kennis verdwijnt uit de lokale gemeenschappen.
In 1999 besloten enkele Italiaanse burgemeesters daar iets aan te doen. Samen met Slowfood-oprichter Carlo Petrini kwam het keurmerk Cittaslow tot stand. Nu zijn 200 steden in dertig landen aangesloten bij Cittaslow.
‘Lokale economieën moeten versterkt worden’, zei Pier Giorgio Oliveti, de Italiaanse directeur van Cittaslow, tijdens een onlangs gehouden internationale bijeenkomst van Cittaslow in Nederland. ‘Door de verstedelijking is er onbalans in regio’s en landen. We zien dat de economie in grote steden wordt gedragen terwijl kleine steden in belangrijkheid afnemen.’
Volgens Oliveti kunnen lokale economieën weer opleven door gebruik van technologie. Nieuwe bedrijfjes kunnen zich door verbeterde communicatiemogelijkheden ook buiten de steden vestigen.
Maar Cittaslow gaat niet alleen over economie. Ook tradities en lokale vaardigheden hebben een plek in de gemeenschappen en zorgen voor sociale binding. ‘We willen niet vasthouden aan een leefgemeenschap zoals die honderd jaar geleden was’, zegt Oliveti. ‘Want cultuur ontwikkelt en daar willen we in meegaan.’
Waar het wel om gaat, is onthaasting en kwaliteit van leven. Bijvoorbeeld door ‘s avonds een wandeling te maken. Of naar de maan te kunnen kijken zonder dat overal geluid of kunstlicht de rust verstoort, zo legt Oliveti uit.

Groene enclaves

De Italiaan haalt eens diep adem en haalt zijn hand door zijn grijze krullen. ‘We zien over heel de wereld dat mensen groene enclaves nabij de steden gaan bouwen’, zegt hij dan. ‘Als dat af is, komt er een hek omheen en in de weekends gaat men naar de dorpen aan de kust.’
De Italiaan, zelf woonachtig in het stadje Orvieto, in de Italiaanse regio Umbrië, kijkt ontgoocheld. ‘Dat betekent dat toeristische dorpjes in de zomer 50.000 inwoners hebben en in de winter 3.000. Dat is toch niet duurzaam?’
In Cittaslow spelen boeren ook een belangrijke rol vanwege het onderhoud aan het landschap en de productie van gezond voedsel. Daarbij is er in Cittaslow-steden aandacht voor het onderwijzen aan kinderen over voedselproductie en bezoeken de kinderen boerderijen.