Vogelgriep bij wilde vogels nog altijd op hoogste niveau sinds 2016

Nieuws Pluimvee Martijn van Rossum 11 dec 2025 om 16:41uur

De dreiging van vogelgriep is onverminderd hoog in Europa. Dat meldt de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) in haar donderdag gepubliceerde rapport. In de laatste maanden van 2025 is een duidelijke toename te zien van gevallen van hoogpathogene aviaire influenza (HPAI) bij wilde vogels. Dat leidt ook tot een toename van het aantal besmettingen op pluimveebedrijven.

Vogelgriep komt veel voor onder ganzen in het wild.

Het aantal wilde vogels dat is getroffen door vogelgriep is nu op het hoogste niveau voor deze periode sinds 2016. Watervogels, waaronder eenden, ganzen en zwanen, worden bijzonder zwaar getroffen, net als kraanvogels. Bijna alle besmettingen die nu worden gevonden in Europa betreffen een nieuw geïntroduceerde variant van het H5N1-genotype dat eerder op het continent circuleerde.

Niet alleen pluimvee wordt hierdoor getroffen, ook bij vleesetende zoogdieren neemt het aantal besmettingen met vogelgriep toe, constateert EFSA. Het risico voor mensen blijft laag. Tussen 6 september en 28 november werden 442 uitbraken van HPAI gemeld bij gehouden vogels en 2.454 uitbraken bij wilde vogels in 29 Europese landen.

Gebrek aan immuniteit

De sterke stijging van het aantal vogelgriepgevallen kan volgens EFSA komen door een gebrek aan immuniteit in wilde vogelpopulaties of een verhoogde overdraagbaarheid van de circulerende variant. Wetenschappers verwachten de komende weken een aanhoudend hoge viruscirculatie onder wilde vogels, met een waarschijnlijke afname tegen het einde van de winter.

Het grote aantal uitbraken van vogelgriep op pluimveebedrijven in heel Europa zijn voornamelijk het gevolg van introducties door wilde vogels, vooral via indirect contact. Vooral kalkoenen zijn getroffen en er is een toename van het aantal besmettingen bij gevaccineerde eenden.

Bepaalde weersomstandigheden, zoals een hoge luchtvochtigheid, kunnen bijdragen aan een snellere verspreiding van het virus. Strikte bioveiligheidsmaatregelen en verbeterd toezicht zijn volgens EFSA essentieel om nieuwe uitbraken vroegtijdig te detecteren en risico's voor de diergezondheid te verminderen.

Uitbraken bij zoogdieren

EFSA meldt dat ook onder zoogdieren vaker vogelgriep wordt gevonden, vooral onder vossen. Het virus is ook opnieuw opgedoken bij huiskatten in twee landen na een lange periode zonder gevallen. De waarschijnlijke bron van besmetting voor deze katten was direct of indirect contact met wilde vogels.

Deskundigen adviseren huisdiereigenaren de dieren geen rauw vlees of andere rauwe dierlijke producten te voeren. In gebieden waar het virus veel circuleert, raden deskundigen aan om huisdieren binnen of aan de lijn te houden om blootstelling te verminderen.

• Volg de laatste ontwikkelingen rondom vogelgriep op nieuweoogst.nl/vogelgriep

Dit jaar zijn tussen 6 september en 28 november 368 HPAI-uitbraken bij pluimvee gemeld in 19 Europese landen. De zwaarst getroffen landen zijn Duitsland (138), Frankrijk (68), het Verenigd Koninkrijk (39), Italië (24), Polen (22) en Nederland (19). Op één uitbraak in Portugal na, ging het in alle gevallen om een besmetting met het type H5N1. Bij dat ene geval werd het neuraminidase-gen niet geïdentificeerd. Die besmetting gaat de boeken in als H5Nx.

Tijdens de recentste rapportageperiode van EFSA waren kalkoenen de meest getroffen pluimveecategorie (20,9 procent), gevolgd door kippen (11,7 procent), eenden (4,9 procent) en ganzen (3,3 procent). Bedrijven met gemengde diersoorten vertegenwoordigden 7,9 procent van de uitbraken. Bij een groot gedeelte van de bedrijven is de diersoort niet vastgelegd.