'Maak apart beleid voor stikstofoxiden en ammoniak'

Als reden voor de loskoppeling daarvoor noemt hij dat beide stoffen zich verschillend gedragen. 'Daarbij gaan de NOX-emissies al 20 jaar naar beneden en de ammoniak-emissies niet.' Backes stelt dat een loskoppeling zou betekenen dat er voor NOX een drempelwaarde komt wat in de praktijk betekent dat de meeste bouw- en mobiliteitsactiviteiten dan gewoon door kunnen gaan.

De reden dat het volgens hem niet is gedaan, is het ontbreken van een geborgd reductietraject voor de landbouw. 'Van de binnenlandse depositie komt 75 procent van de landbouw. Dus om het probleem op te lossen moet je ook de landbouwemissies behoorlijk naar beneden krijgen.' Backes denkt dat de rechter niet akkoord gaat met een loskoppeling als er geen totaaloplossing ligt. 'Je moet voor het totale probleem een geborgde oplossing hebben. Zo gauw je dat hebt, kun je voor NOX een andere weg kiezen dan voor de landbouw en een drempelwaarde invoeren.'

Voor de landbouw ziet Backes een ander traject. Een drempelwaarde past daar volgens hem op dit moment niet in omdat de sector eerst - geborgd - emissie moet reduceren. Backes sprak met informateur Sybrand Buma en de fractievoorzitters van D66 en CDA, Rob Jetten en Henri Bontenbal.

Productschappen

Sjoukje Heimovaara, voorzitter Raad van Bestuur van Wageningen University & Research, sprak gelijk met Backes met Buma en de vertegenwoordigers van D66 en CDA. 'We hebben vooral gepleit voor integrale aanpak. Niet alleen stinkstof, niet alleen water, maar een integrale aanpak.'

'Vanuit Wageningen heb ik gepleit om voor de agrarische sector ook perspectief te bieden', zegt Heimovaara. 'Dus we moeten niet alleen de problemen aan te pakken, maar ook werk maken van de oplossingen. Want deze sector is heel belangrijk voor Nederland en voor Europa. Als we de juiste dingen doen, de problemen echt aan pakken, maar ook de goed investeringen in vernieuwing, dan kunnen we ook zeker van grote waarde zijn voor Nederland en voor Europa.'

De bestuursvoorzitter van de WUR heeft in het gesprek ook gepleit voor een nieuw regieorgaan waarin overheden en bedrijfsleven zijn vertegenwoordigd. 'Daarmee bedoelt ze niet de terugkeer van de bedrijfs- of productschappen, 'maar wel het stuk van het productschap dat we kwijt zijn geraakt en missen. Dat deel dat gaat over een gezamenlijke aanpak van innovatie en waarbij we gezamenlijk doelen nastreven met een zekere mate van overleg en regie.'

Spoedwet

Eerder op de dag spraken zij met onder meer directeur Ger Koopmans van LTO Nederland, NAJK-bestuurder Merel Straathof en IPO-voorzitter Ina Adema. De partijen riepen gezamenlijk op tot het instellen van een spoedwet die uiterlijk 1 juli 2026 in werking moet treden.

Koopmans: ‘Daarbij moet voorkomen worden dat de doelen die boeren en tuinders moeten halen, blijven bewegen. Dit kan door wettelijk vast te leggen dat natuurdoelanalyses (NDA’s) geen derdenwerking meer hebben op wettelijk geborgde afspraken.’

Het aanbod van agrarische partijen en de provincies is een geborgde emissiereductie van 42 – 46 procent in 2035 voor de land- en tuinbouw ten opzichte van 2019, met tussentijdse emissiedoelen voor 2030. Dit is volgens hen te behalen via landelijk beschikbare maatregelen en, in twee tot maximaal vijf regio’s, een gebiedsgerichte aanpak op basis van de WILG-systematiek. Om die emissiereductie mogelijk te maken, is tot 2035 een bedrag van 15 miljard euro vereist, zo hebben de partijen berekend.