Familie Hoogeveen vond steun via BoerenPerspectief: 'Stok achter de deur'

Anne Hoogeveen (27) is al een tijdje bezig met deze vraag. Met BoerenPerspectief Limburg kwam een traject op haar pad om haar te helpen bij het vinden van dat antwoord.

In 1965 verhuisden Hoogeveens grootouders van het Utrechtse Soest naar Weert. Waar zij in Soest het bedrijf niet langer konden voortzetten, lukte dat in Weert wel. 'Toen was het nog een melkveebedrijf', vertelt Hoogeveen. 'In de loop der jaren ging het bedrijf over van mijn grootouders naar mijn vader en kwam er verschuiving naar varkens en vleesvee. En sinds een jaar of tien zijn we van het houden van varkens op gangbare wijze, overgestapt naar Livar-varkens, met meer focus op kwaliteit, dierenwelzijn en duurzaamheid.'

Momenteel runnen haar ouders een gemengd bedrijf met zo'n 470 Livar-varkens, 45 vleeskoeien, jongvee en agrarisch natuurbeheer. De dieren grazen in kruidenrijke graslanden en natuurgebieden van Natuurmonumenten, het hooi komt van eigen land. Daarnaast worden vleespakketten rechtstreeks verkocht aan huis.

Voor Hoogeveen voelde de boerderij altijd vertrouwd, maar niet vanzelfsprekend als toekomstpad. Ze studeerde Toegepaste Biologie aan de HAS in Den Bosch met daarop volgend een master Dierwetenschappen in Wageningen. Tevens volgde de Weertse een minor in Educatie en Leerwetenschappen, iets waar ze ook altijd al geïnteresseerd in is geweest.

Na haar studie is Hoogeveen niet thuis mee het bedrijf ingegaan, maar ging ze aan de slag bij Nukamel in Weert, een producent van jongveevoeding. 'Ik werk hier nu zo'n 3,5 jaar als nutritionist. Ik ben verantwoordelijk voor het formuleren van recepten op het gebied van onder andere kalvermelkpoeders. Tot een jaar geleden dacht ik vaak: misschien moet ik mijn uren anders indelen en meer tijd in het bedrijf steken. Maar hoe? En vooral: wil ik dat echt?'

Die vragen bleven maar terugkomen, maar een jaar geleden besloot ze om het voor zichzelf te gaan onderzoeken en werkt ze om de week een dag mee in het bedrijf thuis. En toen kwam het project BoerenPerspectief Limburg ineens bij haar onder de aandacht.

Coaching en ondersteuning

Het programma biedt boeren, tuinders en agrariërs in spe coaching en ondersteuning bij vraagstukken en ideeën die zij hebben voor een (mogelijke) toekomst in de sector. Het traject koppelt deelnemers aan ervaren coaches en adviseurs. Die komen niet met pasklare antwoorden, maar denken mee, spiegelen en geven richting.

Voor Hoogeveen kwam het precies op tijd. 'Ik stond echt op een kruispunt. Ik vond veel dingen leuk, maar ik wist niet welke kant ik op moest en of het daadwerkelijk haalbaar en realistisch is dat ik mijn vader kan opvolgen? En wil ik dat wel?'

Ze werd gekoppeld aan procesbegeleider Marco Hol, adviseur bij DLV Advies en al decennia actief als coach in de agrarische sector. 'Het eerste wat ik dacht: een varkens- en rundveebedrijf midden in Weert, dat is een bijzondere situatie. Maar na even op Google gekeken te hebben, snapte ik hoe het zat', vertelt Hol. 'Na ons eerste gesprek zag ik meteen: Anne neemt dit heel bewust en serieus op. Ze voelt geen druk van haar ouders, het is echt haar keuze en ik help haar daar graag bij.'

Geen kant-en-klare adviezen

De gesprekken tussen Hoogeveen en Hol zijn open, eerlijk en soms houdt Hol Hoogeveen goed de spiegel voor. 'Marco stelt vragen waar ik zelf misschien wat beren op de weg zie, maar door ze te beantwoorden krijg ik juist meer helderheid, zegt Hoogeveen. Hol vult aan: 'Ik stel altijd aan de ondernemer de vragen: wat wil je zelf, waar ligt je passie, wat zijn je sterke kanten en valkuilen? Ik bied deelnemers geen kant-en-klare adviezen, maar ik stel ze veel open vragen. Ik vind het belangrijk dat ondernemers zelf tot antwoorden en eigenlijk tot hun eigen advies komen. Dan komt het echt uit de ondernemer zelf.'

Naast het beantwoorden van vragen, krijgt Hoogeveen wel een aantal opdrachten om mee aan de slag te gaan tussen de gesprekken door. 'Zo kreeg ik de opdracht om eens goed naar onze boekhouding te kijken, een klein marketingplan te maken bij de ideeën die ik heb en diverse scenario's die in mijn hoofd spelen op papier te zetten. Dit helpt mij om meer inzicht en duidelijkheid te krijgen richting de koers die ik ga varen.'

En ze heeft ook haar eigen thuisfront waar ze haar plannen en ideeën mee deelt en rekening mee houdt. Onlangs heeft ze met haar vriend een huis gekocht waar ze eind dit jaar gaan wonen. 'Hij heeft geen agrarische achtergrond, maar brengt juist financiële kennis mee. Hij staat weliswaar dan niet in de stal, of misschien in noodgevallen, maar kan en wil wel op een andere manier bijdragen, mocht ik het bedrijf overnemen.'

Geen druk opleggen

Hoogeveens vader Wim, die ook bij het gesprek zit, vult aan: 'Het zou heel mooi zijn als Anne hier een toekomst weet te creëren. Maar we leggen haar geen druk op. Het moet haar keuze zijn en zij moet hier gelukkig worden en een bedrijf kunnen runnen dat bij haar past. De mogelijkheid bestaat nog steeds dat Anne besluit niet de bedrijfsopvolger te zijn. Maar dan heeft ze het in ieder geval wel goed onderzocht.'

'Het is voor mij ook echt een stok achter de deur om met de toekomst aan de slag te gaan', vult Hoogeveen aan. 'Zonder dit traject had ik waarschijnlijk nog steeds in de dagelijkse routine vastgezeten. Nu krijg ik meer zicht op mijn koers.'

Hoogeveen raadt anderen aan om in ieder geval het gesprek met BoerenPerspectief aan te gaan. 'Als je ergens mee worstelt – is het een overname, omschakeling of een nieuw idee – dan is het enorm waardevol dat iemand met je meedenkt. Het kost je niks, alleen wat tijd en energie, maar het levert vooral helderheid en vertrouwen op.'

Begin van een nieuw hoofdstuk via BoerenPerspectief Limburg

Het mooie van BoerenPerspectief Limburg is volgens Hol ook de diversiteit aan deskundigheid die het project biedt. 'Je wordt gekoppeld aan iemand die bij je past, maar die je ook durft uit te dagen. Juist dat levert verdieping en duidelijkheid op.'

De adviseur heeft op het moment van het interview drie gesprekken met Hoogeveen gehad, maar het traject is nog niet voorbij. Net als haar zoektocht. Hol: 'Die is nog niet afgerond, maar de richting wordt steeds een stukje duidelijker. Wat het precies wordt, zal de komende tijd blijken.'

Eén ding staat voor Hol vast. 'Dankzij BoerenPerspectief Limburg heeft Anne geleerd dat ze haar gevoel moet volgen, dingen onderzoekt en bedrijfsopvolging niet gaat om kopiëren wat er al is, maar om een toekomst bouwen die past bij je eigen talenten en waar jij gelukkig van wordt. En dat is misschien wel, ongeacht haar keuze, het mooiste perspectief dat er is.'

Landelijk programma

BoerenPerspectief Limburg is onderdeel van het landelijke BoerenPerspectief-programma. Voor de provincie Limburg hebben de Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB), Limburgs Agrarisch Jongeren Kontakt (LAJK) en Coöperatie Natuurrijk Limburg de handen ineengeslagen om agrariërs te ondersteunen in de uitdagingen waar zij voor staan, bij hun keuzes richting de toekomst en het aangrijpen van kansen.

Het project BoerenPerspectief biedt in totaal tachtig agrarisch ondernemers in Limburg de mogelijkheid om ondersteuning te krijgen bij hun vragen en ideeën.