Precies bemesten met NIR en taakkaart

De mest die op papier mag worden gebruikt op het land wil je zo efficiënt mogelijk benutten. Niet alleen vanwege de hogere gelijkmatige gewasopbrengst en het beperken van de afvoerkosten van dierlijke mest, maar ook om kostenbesparing op kunstmest te realiseren. Dit kan plaatsspecifiek, maar ook per kilo voedingsstof.

Dat is wat een Nabij InfraRood (NIR)-sensor doet, toont Vervaet op een bijeenkomst over precisietechnieken. Met deelname aan Europese innovatieprojecten als Optimesti en Econutri wil de machinefabrikant samen met provincie Zeeland, Delphy, proefboerderij Rusthoeve Wageningen University & Research, het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek en loonwerkers zoveel mogelijk kennis delen rond precisiebemesting.

NIR-systemen zijn al verschillende jaren op de markt, maar komen nu opnieuw in beeld. Met een NIR-sensor zijn de nutriënten van voer in een voermengwagen en vers gras of mais via de hakselaar of opraapwagen te meten. Maar ook mest is te analyseren, onboard op de mesttank, blijkt op de bijeenkomst.

Het systeem dat Vervaet gebruikt is van John Deere of Dynamica Generale en heeft de NIR-sensor tussen de verdringerpomp en de snijder gemonteerd. De sensor is eigenlijk een lamp die het reflectiespectrum van de mest registreert tijdens het pompen.

Iedere golflengte is een waarde en zegt iets over de hoeveelheid elementen als stikstof, fosfor, kalium of ammonium. De chauffeur weet dus tijdens het uitrijden exact wat voor mest hij aanwendt. De kunst is om een goede taakkaart te maken die de eigenschappen van de bodem vertaalt in de behoefte aan mest.

Via websites als satellietdataportaal.nl, Boer en Bunder met satellietbeelden van 10 bij 10 meter, maar ook topotijdreis.nl en de hoogtekaarten van ahn.nl zijn gewasdata te vinden die wijzen op storende lagen of slechte drainage. Met een dronevlucht of bodemscan is nog scherper tot op de centimeter te oordelen. Het onderverdelen van de bodem in drie tot vier zones is vaak voldoende om alle potentie van een perceel te benutten voor gelijkmatige verdeling.

Het maken van taakkaarten is steeds meer gemeengoed, terwijl dat jaren geleden nog lastig was voor menig boer en loonwerker. Fabrikanten hebben hun platforms en connectiviteit immers verbeterd. Vervaet heeft bijvoorbeeld 'Vervaet Connect' om data vlot uit te wisselen met een registratieprogramma als Dacom. De taakkaart rolt er zo uit. Afhankelijk van de kaart toert de mestpomp tijdens het uitrijden op of af en varieert zo de gift.

Vooral demo rijden

Inmiddels heeft Vervaet ruim 160 systemen verkocht, vooral in het buitenland. In Nederland mag een laboratorium de mest analyseren. In het buitenland niet en is dus een NIR-sensor nodig voor zicht op de samenstelling bij aan- en afvoer.

Elke nieuwe Vervaet wordt in landen als Italië, Tsjechië en Hongarije standaard met een NIR-sensor uitgevoerd. 'Maar daar zijn ook meer gerichte subsidies voorhanden', geeft Rick Hoekman van Vervaet aan. In Nederland wordt de NIR vooral gebruikt om nauwkeurig uit te rijden.

Een nadeel van NIR en variabel uitrijden is dat het systeem met ruim 20.000 euro prijzig is, ondanks dat dit door genoemde voordelen steeds makkelijker is terug te verdienen. Daarbij wordt de gift tijdens het werk bepaald en weet je vooraf dus niet weet hoeveel nodig is.

Perfect variabel bemesten

'Wie bemest uit een silo of put met voldoende gemixte mest, kan een perceel perfect variabel bemesten. Met aanvoer via de vrachtwagen ben je afhankelijk van de tankgroottes', ervaart Luc van Aert van loonbedrijf Oerlemans Rilland.

'Wij hebben na vier jaar nog niet echt klanten erbij gekregen voor bemesten met NIR. Het is vooral nog demo rijden. Dat komt ook doordat als je nog 10 kuub nodig hebt om het perceel af te maken, je geen halve of kwart van een vrachtwagen kan laten komen. En als je mest over hebt, kun je dat niet terugsturen. Dan is een perceel dus niet variabel te bemesten.'