Pluimveesector zucht onder regels en vraagt om vertrouwen

De vraag naar dierlijk eiwit groeit wereldwijd en ondernemers tonen een grote mate van veerkracht en oplossingsgerichtheid. Tijd om het speelveld te veranderen en het vertrouwen terug te brengen, zo werd benadrukt tijdens het symposium.

Een van de meest urgente problemen in Nederland is de vergunningverlening. Ondernemers ervaren dat procedures niet alleen lang duren, maar ook juridisch te kwetsbaar zijn. 'We hebben geen maakbare maatschappij. We zitten te veel in het frame van 'kan het misschien misgaan'. Dat moeten we loslaten', zegt voorzitter Kees de Jong van LTO/NOP.

'Laat de overheid ons nu eens de ruimte geven om het samen op te lossen. Anders blijven we in de file staan', vervolgt De Jong. 'Laat de overheid ons nu eens een tijdje de ruimte geven om te onderzoeken hoe we met elkaar naar oplossingen gaan.'

Lisanne Stadig van Dierenbescherming noemt de vertraging ook problematisch. Om die reden kunnen veel pluimveehouders op dit moment een uitloop niet realiseren. Ander knelpunt is dat dierenwelzijn en emissies niet altijd hand in hand gaan. Dat er meer mogelijk is dan vaak wordt gedacht, bewijst de mestschuifel waarbij welzijn en emissies wel samengaan.

Adviseur milieu en ruimtelijke ordening Sjaak van Schaik van Van Westreenen Adviseurs bevestigt de trend: 'De laatste tien jaar is het buitengebied ingrijpend veranderd. Ik zit vaker bij de rechtbank dan me lief is.' Zijn advies aan pluimveehouders: houd het contact met de omgeving goed. 'Het begrip voor dat jij ook moet doorontwikkelen is niet vanzelfsprekend meer.'

Gouden ketenen

De druk om in ketens samen te werken wordt groter. Dat gaat ten koste van een stukje ondernemersvrijheid, 'maar je krijgt er gouden ketenen voor terug', geeft De Jong aan. Zo is bijvoorbeeld de positie van de leghennenhouder verbeterd omdat erop dit moment aan eieren wordt getrokken. 'Wil een retailer leveringszekerheid, dan moet deze daar ook voor betalen.'

Het uitgangspunt voor een goede prijs is de kostprijs. Maar het is meer dan dat: 'Als pluimveehouder loop je altijd risico. Dat moet je ook meenemen in modelberekeningen', merkt pluimveehouder Hanneke de Baar op. De Jong vult aan: 'Het gaat om rendement per vierkante meter.'

Schaalvergroting noemt De Baar onontkoombaar om investeringen betaald te krijgen. Van de aanwezigen deelt 69 procent die mening. Uit de poll blijkt dat 22 procent het daarmee oneens is en nog eens 9 procent noemt schaalvergroting geen goede oplossing.

Dan rijst meteen de vraag wat schaalvergroting is. Schaalvergroting kan op verschillende manieren: 'We zijn een heel uiteenlopende sector met veel verschillende ondernemers. Ik hoop dat er ruimte blijft voor die diversiteit', zegt De Baar. 'Het is een prachtig vak.'

Aan schaalvergroting kleven ook nadelen. Zo worden de druk van dierziekten of de risico's bij brand genoemd. Het is niet voor niets dat Dierenbescherming een bovengrens stelt aan het aantal dieren op een bedrijf, geeft programmamanager veehouderij Lisanne Stadig van die organisatie aan.

Personeelstekort

Dierenarts Willem Dekkers van Royal GD: 'Een groeiend tekort aan goed personeel zet ook druk op de schaalvergroting en dwingt tot efficiëntie. En kunstmatige intelligentie, gecombineerd met gezond boerenverstand, gaat het werk voor de ondernemer in de stal gemakkelijker maken.'

'De kracht van de pluimveesector zit hem in zijn veerkracht en de wil om te vernieuwen', stelt docentonderzoeker Tom Vingerhoeds van HAS green academy. 'Ondernemers in de sector willen investeren, innoveren en bijdragen aan een duurzame voedselketen. En zij hebben daar op dit moment de financiële middelen voor.'