'Diertransport? Liever praktisch beleid dan door emotie gedreven regels'

U wijst vaak op wat al goed gaat. Maar als dat zo zou zijn, waarom wordt dan zo vaak gesproken over het aanscherpen van regels?

'In discussies over diertransport spelen emoties vaak een grotere rol dan feiten. Er bestaat onterecht een beeld dat het in onze sector allemaal niet klopt. Het voorstel vorige week voor een maximale transportduur van 6 uur klinkt sympathiek, maar is juridisch onhaalbaar. Zoals de minister terecht opmerkte is dat vastgelegd in Europese wetgeving.'

'De sector neemt wel degelijk zelf verantwoordelijkheid. Zo werken we met een hitteprotocol dat vanaf 27 graden in werking treedt. De beladingsgraad wordt dan ook verlaagd. Als de Kamer vervolgens 30 graden als maximum eist, blijkt daaruit vooral een gebrek aan inhoudelijke kennis.'

Bent u niet te gemakkelijk in het wegzetten van kritiek als 'emotie'?

'Wij zijn voorstander van beleid dat is gebaseerd op feiten. In Europa wordt momenteel de transportverordening herzien en die mist volgens ons op verschillende onderdelen wetenschappelijke onderbouwing. De opstellers van de verordening hebben gekeken naar een stal en die gekopieerd naar een vrachtwagen. Dat kan niet.'

'De EU-verordening zoals die er nu ligt, gaat ten koste van het dierenwelzijn en de diergezondheid. Op het voorstel zijn niet voor niets ruim drieduizend amendementen ingediend.

Hoe moet het dan met de transportverordening?

'In Nederland zijn de controle en het toezicht op het transport van dieren goed geregeld. Dat geldt ook voor de gang van zaken bij verzamelplaatsen. Zorg er nu eerst eens voor dat in de rest van Europa controle en toezicht zijnm zoals in Nederland en Duitsland. Daavoor zet Vee&Logistiek Nederland zich in, samen met onder andere LTO Nederland, de Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) en de koepel van vleesverwerkers COV.'

Er is nog altijd geen sluitende controle op reinigen en ontsmetten. Waarom niet?

'Wij werken continu aan verbetering. Chauffeurs van onze leden volgen verplicht een cursus reinigen en ontsmetten. Een nieuw onderdeel daarbij wordt de omgang met dieren. Samen met de POV en COV hebben we het proces van reinigen en ontsmetten in kaart gebracht. Dat leverde concrete verbeterpunten op.'

Waar gaan die verbeterpunten over?

'Dan gaat het over de technische inrichting van R&O-plaatsen: voldoende waterdruk, het juiste ontsmettingsmiddel en een efficiënte logistiek. Ik verwacht ook veel van automatisch reinigen en ontsmetten. Ook R&O-voorzieningen bij de grens voor terugkerende veewagens maken deel uit van het project, maar daarover kan ik op dit moment nog niets concreets zeggen.

En de R&O-plaats op een veebedrijf?

'Goed kunnen reinigen en ontsmetten is een gedeelde verantwoordelijkheid. Veehouders mogen hun transporteur erop aanspreken en weer van het erf sturen wanneer de wagen niet schoon is. Maar omgekeerd moeten chauffeurs de veehouders er ook op kunnen aanspreken wanneer er wat schort aan de R&O-plaats.'

De beoordeling van transportwaardigheid is een grote bron van fustratie. Is daar niet een strakker kader nodig?

'Er blijft altijd een grijs gebied. Wanneer je bijvoorbeeld een langere levensduur bij koeien nastreeft, dan is de kans groter dat een dier meer ouderdomskenmerken krijgt zoals slechter lopen. Zo'n dier niet verwaarden is voedselverspilling.'

'Onze mensen hebben te maken met levend vee, waarbij de conditie van een dier in korte tijd snel kan veranderen. Wij werken nu aan een beslisboom die de veerijder moet helpen de juiste afweging te maken.'

Dat laat alsnog ruimte om twijfelgevallen die wel slacht- en consumptiewaardig zijn te vervoeren.

'Waar wij – maar ook veehouders en bijvoorbeel de NVWA – behoefte aan hebben, is meer maatwerk. Praktijkgericht, werkbaar beleid in plaats van emotiegedreven regelgeving.'

'Bijvoorbeeld de transitie naar varkens met een intacte staart wordt nu geremd en gefrustreerd door een verschil van interpretatie over transport- en slachtwaardigheid van dieren met staartschade. De POV schreef daarover een brief naar demissionair minister Femke Wiersma en staatssecretaris Jean Rummenie van LVVN. Die onderschrijven wij van harte. Het gaat om werkbare regels die recht doen aan de praktijk.'

'Transport van vee verdient waardering'

Een van de speerpunten van Helma Lodders is dat veetransporteurs niet de waardering krijgen die ze verdienen. Volgens haar wordt deze beroepsgroep onterecht negatief neergezet, terwijl zij belangrijk werk doen binnen de agrarische keten. Ook worden chauffeurs, net als veehouders, vaak getreiterd en onbeschoft bejegend.

Links extremisme noemt de voorzitter dat. 'Ik vind het zorgelijk dat daarvoor vanuit de overheid zo weinig aandacht is. Alleen als we incidenten registreren, kunnen wij er iets tegen doen. Vandaar dat wij samen met LTO Nederland en de POV in januari het Meldpunt Agro Intimidatie zijn gestart.'

Helma Lodders (1968) is geboren in het Brabantse Klundert en in 1974 met haar ouders verhuisd naar de polder. Van 2010 tot 2021 zit zij namens VVD in de Tweede Kamer. In mei 2021 volgt ze Henk Bleeker op als voorzitter van Vee&Logistiek Nederland. Die functie vervult ze twee dagen per week. 'Je zou kunnen zeggen dat ik weer terug ben bij mijn roots: mijn opa's en een oma zaten in de veehandel.'