'Is er een fatsoenlijk fundament voor de toekomst van de landbouw – of niet?'

Ik zal eerlijk bekennen, ik heb zelf niet alle 354 pagina's even secuur gelezen. Wel ben ik altijd benieuwd wat de belangrijkste punten zijn en wat ook over de landbouw wordt geschreven.

Zo valt op dat in de passages wordt aangegeven dat landbouw onmisbaar is voor de voedselzekerheid, leefbaarheid en instandhouding van waardevolle cultuurlandschappen. Maar ook een afwegingskader voor het onttrekken van landbouwgrond is opgenomen.

Daarnaast valt op dat er veel 'moet', zoals bijdragen aan andere doelen. Ik woon in het westelijk veenweidegebied, een gebied waar volgens de nota veel opgaven samenkomen. Uiteraard dragen we graag bij aan het beter en mooier maken van onze omgeving – iets wat we al decennialang doen en waar we onze verantwoordelijkheid in nemen. Tegelijkertijd maakt een stapeling het niet makkelijk. Gelijktijdig bestaat er al een provinciale visie op veenweidegebieden waar al doelen in zijn opgenomen.

Wat mij verder opvalt is dat er weinig is benoemd wat we niet meer willen. Zoeken met een lampje in de tekst naar wat niet meer wenselijk is. Dan houd ik mijn hart vast voor de landbouwgronden, de vele wensen die zijn opgenomen. Afwegingskader of niet voor het onttrekken van landbouwgrond voor andere doelen.

De afgelopen vijftien jaar is al bijna 30.000 hectare vruchtbare landbouwgrond uit productie genomen. Zal dat met deze nota veranderen? Goede intenties genoeg dus. Het zal blijken of er echt ruimte blijft voor de landbouw en in mijn geval veehouderij in het veenweidegebied.

Ook voor de kortere termijn is dat niet zeker. Denk aan de initiatiefwet die is ingediend over grondgebondenheid. Denk aan een Kaderrichtlijn Water. Bij alles vraag ik me af: maakt dit alles dat er sprake is van geruststelling of onrust? Eisen of perspectief? Waarborging en vertrouwen? Ambitie en realiteit? Doel en plan?

Misschien ben ik te pessimistisch. Ik zie ook wel dat er een nog betere combinatie kan komen als het gaat om landbouw, natuur, waterbeheer en recreatie. Mogelijkheden voor innovatie en betere ecosysteemdiensten. De hamvraag zal de komende jaren hetzelfde blijven: is er sprake van een fatsoenlijk fundament om de toekomst van de landbouw en de vruchtbare landbouwgrond zeker te stellen?