'De hitte zorgt voor stress bij dier en boer'

Column Melkvee Judith de Vor 07 jul 2025 om 11:00uur

Afgelopen week was het bijzonder heet en droog. Dat betekent voor mij als melkveehouder extra vroeg uit de veren. De koeien na het melken snel naar buiten en op tijd weer naar binnen, waar in de stal grote ventilatoren en verneveling wachten. In de avond weer naar buiten. Extra verkoeling voor de kalfjes en jongvee. De paarden die ook in de nacht buiten staan, krijgen een douche.

%27De+hitte+zorgt+voor+stress+bij+dier+en+boer%27

Zouden we al moeten beregenen? Ook gaan we weer kuilen, er staat gelukkig nog gewoon goed gras hier op onze veengrond. En dan weet je, het wordt bloedheet bij het over de kuil rijden en het afdekken. Gelukkig hebben we in de avond een barbecue met vrienden om een beetje bij te komen. Je zou er anders maar stress van krijgen.

Net als het weer kan de huidige politieke situatie ook nogal wat stress opleveren. Wat gaat er komende tijd gebeuren? Met verkiezingen in het vooruitzicht is het onduidelijk hoe er vervolg wordt gegeven aan het stikstofbeleid, de hogere rekenkundige ondergrens en de oplossing voor de PAS-melders. Naast de PAS-melders zijn er nog meerdere categorieën, zoals de interimmers, waar boerenbedrijven en mensen achter schuilgaan. De stress van het omgaan met hitte op de boerderij valt in het niet bij de stress die deze mensen ervaren.

Onlangs las ik in Binnenlands Bestuur, een blad voor medewerkers van overheden, een interview met de jurist van MOB. Dit interview werd gegeven naar aanleiding van de handhavingsverzoeken die bij provincies zijn ingediend. De veelzeggende titel was: 'Het is een 'fabel' dat PAS-melders niets te verwijten valt'. Als boer had je blijkbaar al moeten aanvoelen dat er beroepen tegen het PAS ingesteld zouden worden en 'dat iedereen op zijn vingers kon natellen dat op enig moment de rechter eraan te pas zou komen'. Dat kan wel of niet waar zijn, feit is dat dergelijke uitspraken niet per se helpen om die boeren te helpen.

Net als het weer kan de huidige politieke situatie ook nogal wat stress opleveren

Judith de Vor, melkveehouder, educatieboerin en bestuurskundige in Snelrewaard (UT)

Zo verscheen in NRC een interview met een boer die veel stress ervaarde door een juridisch gevecht met de overheid, omdat hij moest inkrimpen voor een natuurgebied. Hij nam na een ongeval en mentale problemen uiteindelijk het besluit om te stoppen met boeren.

En in oktober dus verkiezingen. Een andere samenstelling van de Tweede Kamer en wellicht ook een andere samenstelling van de regering. Het zou zomaar nog even kunnen duren voordat er doorgezet kan worden met het vernieuwen en verbeteren van landbouwbeleid.

Stress is funest, voor jezelf en omgeving. Naast duidelijkheid over doelsturing, mestbeleid en stikstof hoop ik bovenal van harte voor alle PAS-melders en alle andere boeren in nood dat daar snel een oplossing voor komt.