'Zorg dat we vezelgewassen rendabel en zonder subsidie kunnen telen'

In die tijd werkte ik bij de bedrijfseconomische afdeling van de CCLB (inmiddels Flynth). Een van onze projecten was om een akkerbouwgewas met meer toegevoegde waarde te vinden dan wintertarwe. In het artikel stond dat we streefden naar 600 hectare vlas voor verwerking in Friesland. Dat is het nooit geworden.

De precieze reden weet ik niet meer, maar het saldo voor de teler was te laag. Oude tijden keren terug, want ook nu is de teelt van vezelgewassen actueel. Primair doel is het langjarig vastleggen van CO2 in bouwmateriaal. Voor de akkerbouw is vezelhennep een gewas dat wat betreft teelt prima in het bouwplan zou passen. De overheid gaat een aandeel biobased verplicht stellen bij de bouw, dus moeten er duizenden hectares komen.

Bouwbedrijven zijn enthousiast en vezelverwerkers zien er licht in. Alleen het saldo van bijvoorbeeld vezelhennep is nog lang niet voldoende voor een rendabele teelt. Maar dat geeft niet, stellen deskundigen. Want het saldo mag je verhogen met de opbrengst van carbon credits met een waarde tussen de 70 en 140 euro per vastgelegde ton CO2.

Je krijgt er extra punten/waarde voor in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Als je daarmee in goud komt, zou het saldo over een aantal jaar zelfs kunnen oplopen naar 2.600 euro per hectare. Hier gaat het fundamenteel fout. Waarom moet het saldo vergelijkbaar zijn met een graansaldo? Je kunt niet zonder, maar die teelt kost alleen maar geld. Allereerst zouden we moeten beginnen met een goed saldo voor de teler, pakweg 3.500 euro per hectare.

In de uiteindelijke bouwkosten zie je dit echt niet terug (en anders maar wel). Om de markt voor carbon credits goed te laten werken, moet deze groeien met een factor 100. Dat kan, maar dan moet er nog heel wat gebeuren. Als extra beloning mogen we dan rekenen met goud in het GLB. Het huidige GLB loopt nog twee jaar en daarna is het maar de vraag of dit systeem blijft gehandhaafd. Waarschijnlijk niet.

De komende twee jaar moet je dan op alle andere onderdelen ook genoeg punten en waarde scoren om in goud te komen. Zo houden we het imago van 'subsidieslurper' in stand. Dus mijn oproep aan iedereen die zich hiermee bezighoudt: als we zo enthousiast zijn over biobased bouwen, zorg er dan in ieder geval voor dat de teler vezelgewassen rendabel en zonder subsidies kan telen. De verwerking en verkoop van het product in eigen boerenhand houden zou een nog beter idee zijn.