Europese Commissie legt Mercosur-deal ter goedkeuring voor aan parlement

Delen van de inhoud van de deal met de vijf Zuid-Amerikaanse landen zijn al bekend. Zo schaft Mercosur over een periode van vijftien jaar de rechten op 91 procent van de EU-export af, wat jaarlijks neerkomt op ruim 4 miljard euro. Andersom wil de EU de heffingen op 92 procent van de producten uit de Mercosur-landen binnen tien jaar afbouwen.

De heffingen op veel landbouwproducten uit de EU worden afgeschaft, waaronder de 17 procent op wijn en 20 tot 35 procent op gedistilleerde dranken. Voor gevoeligere landbouwproducten zal de EU hogere quota aanbieden, waaronder 99.000 ton meer rundvlees, terwijl Mercosur de EU een rechtenvrij quotum van 30.000 ton voor kazen zal geven.

Er zijn ook EU-quota voor gevogelte, varkensvlees, suiker, ethanol, rijst, honing, mais en suikermais en voor de Mercosur-landen voor melkpoeder en volledige zuigelingenvoeding. Verder erkent de deal 350 geografische aanduidingen om imitatie van bepaalde traditionele EU-voedingsmiddelen zoals Parmigiano Reggiano-kaas te voorkomen.

Rundvlees

Europese boeren hebben herhaaldelijk geprotesteerd dat een deal zou leiden tot goedkope invoer van grondstoffen, vooral rundvlees, die niet voldoen aan de groene en voedselveiligheidsnormen van de EU. De Europese Commissie zegt dat de normen van de EU niet worden versoepeld.

Het aspect dierenwelzijn is lastig te controleren, erkent de Europese Commissie en is, uitgezonderd legpluimvee, geen onderdeel van het Mercosur-akkoord. Wel wil de Europese Commissie een traject opstarten om hier beter op toe te kunnen zien.

Copa Cogeca, de Europese koepel van boerenorganisaties en -coöperaties, is een uitgesproken tegenstander van een Mercosur-deal. 'De druk om de EU-Mercosur-overeenkomst te ratificeren zal de kloof tussen landbouwgemeenschappen en de Europese Commissie verder vergroten', laat de organisatie in een verklaring weten.

De boerenkoepel stelt dat de EU-Mercosur-overeenkomst 'nog nooit zo economisch en politiek schadelijk is geweest voor de Europese boeren, plattelandsgemeenschappen en consumenten. 'Dit is een vervolg op een reeks negatieve aankondigingen, van bezuinigingen op de landbouwbegroting tot de verzwakking van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, die allemaal aantonen dat de Europese landbouw naar de tweede prioriteit van de EU wordt verwezen.'

Meerderheid nodig

Om de deal te bekrachtigen, zijn een meerderheid van het Europees Parlement en een gekwalificeerde meerderheid onder de EU-regeringen nodig zijn. Dat betekent dat 15 van de 27 leden 65 procent van de EU-bevolking vertegenwoordigen.

Frankrijk, met een grote rundvleessector die bedreigd zou kunnen worden door een grotere import, heeft gezegd dat het de vrijhandelsovereenkomst alleen zal ondertekenen als het 'de belangen beschermt' van de Franse en EU-landbouw. De Europese Commissie drukt deze zorgen de kop in door te stellen dat de rundvleessector weliswaar niet zal profiteren van de handelsdeal, maar er zeker ook geen negatieve gevolgen van zal ondervinden.

Ook Italië en Polen zien niets in een handelsdeal met de Zuid-Amerikaanse landen. Samen met Frankrijk kunnen ze een handelsakkoord blokkeren.

Duitsland en Spanje zeggen dat de deal een uitweg biedt uit de afhankelijkheid van China, vooral voor kritieke mineralen, en verlichting van de impact van de tarieven die zijn opgelegd door de Amerikaanse president Donald Trump.

Voorstanders

Voorstanders zeggen dat het extra rundvlees slechts 1,6 procent van de rundvleesconsumptie in de EU vertegenwoordigt en gevogelte 1,4 procent. Ze wijzen op bestaande import, zoals 200.000 ton rundvlees per jaar, als bewijs dat Mercosur wel degelijk aan de EU-normen voldoet.

Het kabinet heeft nog geen standpunt ingenomen ten opzichte van het verdrag. Dat zal het pas doen als de volledige tekst van het akkoord bekend is. In de Tweede Kamer heerst grote verdeeldheid. Zo zijn D66, VVD, CDA en NSC voor een handelsdeal met de Zuid-Amerikaanse landen. Onder meer BBB en PVV stemden in mei van dit jaar tegen een voorstel van D66 om het verdrag te steunen.