Nog geen blauwtong in Nederland, Frankrijk flink getroffen

Dat de Nederlandse rundvee- en schapensector tot nu toe verschoond blijft van uitbraken van blauwtong, kan meerdere oorzaken hebben. De immuniteit onder herkauwers tegen BTV-3 is dit jaar veel hoger dan in 2023 en 2024. Veel schapen en runderen hebben al eerder een besmetting met BTV-3 doorgemaakt.

'Als een herkauwer een keer blauwtong heeft gehad, gaan we ervan uit bij voldoende immuniteitsopbouw dat een dier niet nogmaals ziek wordt van de infectie met dat specifieke serotype en beschermd is door antistoffen van de veldinfectie', zegt dierenarts Katrien van den Brink van Royal GD.

Vaccinaties

Daarnaast zijn vorig jaar en dit jaar veel runderen en schapen gevaccineerd. Dat is nodig omdat van een kudde runderen of schapen niet alle dieren besmet zijn geweest en weerstand hebben. Nieuwe lammeren en kalveren hebben ook nog geen weerstand. 'Bij het vaccineren is vorig jaar en zeker ook dit jaar vaak gebruikgemaakt van de vaccins waarvan bekend is dat ze een goede weerstand opbouwen', zegt voorzitter Saskia Duives-Cahuzak van LTO-vakgroep Schapenhouderij.

Een andere mogelijke reden voor het uitblijven van blauwtonguitbraken is waarschijnlijk dat het dit jaar veel minder vochtig is dan voorgaande jaren. Van den Brink: 'Daardoor zijn er minder broedplaatsen voor knutten en dat kan potentieel invloed hebben. Daarnaast dienen de knutten zichzelf eerst te infecteren met het virus en moet het virus zich vermeerderen in de knutten, voordat ze het kunnen overbrengen naar andere dieren.'

Op dit moment ziet het er volgens Duives-Cahuzak goed uit voor wat betreft blauwtong in Nederland. Maar als het weer omslaat, kan dat veranderen. De eerste uitbraken in 2023 waren ook pas in september.

Zorgen

De vakgroepvoorzitter maakt zich wel zorgen over de situatie in andere landen. In Frankrijk zijn veel uitbraken, net als in Italië. Daar zijn ook nog andere serotypen aanwezig dan in Nederland. Vaccinatie tegen BTV-3 biedt geen bescherming tegen de andere typen.

'Het blijft dan ook van belang om een mogelijke uitbraak van blauwtong te melden, al is niet iedere snotneus gelijk blauwtong. Maar er is een meldplicht', benadrukt Duives-Cahuzak. Van den Brink: 'Alleen door te melden, blijft er goed zicht op het virus en of er andere varianten voorkomen, zodat tijdig kan worden ingegrepen.'

Drie serotypen

Het Franse ministerie van landbouw meldt dat er in dit land drie serotypen aanwezig zijn. BTV-4 is aanwezig op het eiland Corsica, maar daar zijn dit jaar nog geen uitbraken van gemeld. BTV-3 komt in grote delen van Frankrijk voor. De meeste uitbraken daarvan zijn in Bretagne en Normandië. Dit jaar zijn 4.095 uitbraken van BTV-3 gemeld. Dit type werd vorig jaar 5 augustus voor het eerst aangetroffen in Frankrijk.

Ook BTV-8 is in een groot deel van Frankrijk gevonden met de meeste uitbraken in Bretagne. Dit jaar zijn er in 2.160 uitbraken van BTV-8 gemeld.

Voor alle drie serotypen van blauwtong zijn in Frankrijk vaccins verkrijgbaar. Voor BTV-3 hebben de vaccins nog een voorlopige toelating. Rundvee- en schapenhouders krijgen de vaccins tegen BTV-8 gratis. In het grensgebied met Spanje krijgen rundvee- en schapenhouders ook het vaccin tegen BTV-1 gratis. Daarmee wil Frankrijk voorkomen dat dit type dat al in Spanje aanwezig is, naar Frankrijk komt. Het is niet bekend of rundvee- en schapenhouders het vaccin tegen BTV-3 krijgen.

In Italië zijn 917 besmettingen gemeld met verschillende serotypen, waaronder BTV-1, BTV-3, BTV-4, BTV-8 en BTV-25. In Spanje zijn BTV-1, BTV-3 en BTV-8 vastgesteld. Het aantal uitbraken is niet bekend.