Droogte en matige structuur nekken zomerkoolzaad, maar potentie blijft

De omstandigheden tijdens het oogsten waren mooi, maar door de droogte van de laatste weken ook stoffig. 'Het gewas is in de laatste weken goed afgerijpt', constateert Berendsen. Het zomerkoolzaad heeft volgens de sneltest een vochtgehalte van 6,8 procent, ruim onder de 9 procent waar de teler uiteindelijk op wordt afgerekend.

Het zaaizaad ging op 29 maart de grond in. De zware kleigrond met een afslibbaarheid van 60 procent liet zich prima bewerken. Omdat het na het zaaien zo'n drie weken droog bleef, was de start van het groeiseizoen moeizaam. Daarnaast blijkt achteraf ook dat de bonte grond niet echt geschikt was voor koolzaad. Berendsen: 'Het gewas kwam gefaseerd boven en ook zat er variatie in het bloeitijdstip. Het verbaast mij dat het koolzaad nog zo mooi rijp is geworden.'

De ervaren koolzaadteler zaaide speciaal voor een proef van de Coöperatieve Koolzaadvereniging Oost-Nederland (Colzaco) vier zomerkoolzaadrassen. Doel is om te onderzoeken of zomerkoolzaad voldoende opbrengstpotentieel heeft in Nederland. Zo ja, dan is het vanwege de zaai in het voorjaar goed in te passen als rustgewas. Daarbij wil Colzaco nieuwe producten uit de plant ontdekken die uiteindelijk meerwaarde creëren voor de boer.

Het ras Lakritz komt op het Achterhoekse perceel van 5 hectare het best uit de verf. Van de andere drie rassen komt nauwelijks opbrengst, maar Berendsen en Colzaco-voorzitter Erik Schieven wijten dat vooral aan het groeiseizoen en de matige bodemstructuur.

'Toch zien we nog steeds perspectief voor zomerkoolzaad', stelt Schieven. 'Het ras Lakritz, dat op een beter gedeelte van het perceel stond, heeft het goed gedaan. Volgend voorjaar zaaien we opnieuw zomerkoolzaad op een praktijkperceel ergens in Oost-Nederland.'

Voor Colzaco is vooral het oliegehalte van belang. Wat dat is van het perceel van Berendsen, is nog niet bekend. Ook de akkerbouwer ziet nog steeds goede slagingskansen voor zomerkoolzaad. 'Als de structuur goed was en het op tijd had geregend, was het goed gekomen. Daarbij zie ik nu dat koolzaad als diepwortelend gewas een positief effect heeft gehad op de structuur op dit perceel', meldt de akkerbouwer, die vrijdag de stoppel afmaait met een klepelmaaier.

'We hebben door de droge omstandigheden nu mooi de kans om het perceel op te knappen. Over een week of drie gaan we de sloten rondom dit perceel klepelen of maaien en op de slechte plekken het land lostrekken. Daarna kan de compost erop en dit najaar zaaien we hier wintertarwe.'

Tot slot merkt Berendsen op dat de plaatselijke imker blij was met het perceel zomerkoolzaad, wat later bloeit dan het gangbare winterkoolzaad. 'Het bloeitijdstip van zomerkoolzaad is ongeveer een maand later, waardoor er over een langere periode meer biodiversiteit is.'