'Uw gegevens komen zo op straat te liggen'

Het ging over het volgende: iedereen kan op basis van de Wet open overheid overheidsinformatie openbaar laten maken. Het onderliggende doel van deze wet is naar mijn mening goed. De overheid is er voor ons allemaal en heeft veel macht. Het is belangrijk dat transparant is wat zij doet en hoe zij haar verregaande bevoegdheden inzet.

Het wordt ingewikkelder als je kijkt welke informatie kan worden opgevraagd op basis van deze wet. Hier valt bijvoorbeeld ook informatie onder die door ondernemers is aangereikt aan de overheid, zoals via de Gecombineerde opgave. Er zijn wel wat uitzonderingen, maar die zijn beperkt. Een deel van de informatie moet altijd worden vrijgegeven, ook als er privacygevoelige gegevens in staan. Bijvoorbeeld milieu-informatie die betrekking heeft op emissies.

In deze zaak vroegen journalisten onder meer UBN- en KVK-nummers, adressen en dieraantallen uit de Gecombineerde opgave van alle veehouderijen over meerdere jaren op. Zij willen berekenen hoe effectief het stikstofbeleid is dat door het kabinet wordt gevoerd. Wiersma publiceerde het voornemen om dit openbaar te maken in de Staatscourant. Ondanks dat duizenden boeren aangaven dat ze het hier niet mee eens zijn, besloot de landbouwminister de opgevraagde gegevens openbaar te maken, aangezien dit volgens haar dwingend in de wet staat.

Toen hiertegen werd geprocedeerd, maakte de minister pas op de zitting een draai. Ze besloot plotseling dat ze eerst alle boeren die nog geen zienswijze hebben ingediend, alsnog in de gelegenheid wil stellen dat te doen. De rechter maakte daar korte metten mee en oordeelde dat ze daarmee haar bevoegdheid misbruikte.

Regelmatig krijg ik de vraag van agrarisch ondernemers of er iets valt te doen tegen een verzoek tot openbaarmaking van gegevens. Vaak gaat het in mijn praktijk om inspectierapporten. Het is lastig dat tegen te houden en dat frustreert. Want waarom moeten alle privacygevoelige gegevens erin blijven staan, zoals de bedrijfsnaam, het adres enzovoorts?

De wet schiet op dat punt naar mijn mening te ver door en zou kunnen worden aangescherpt om kleine familiebedrijven beter te beschermen. Het geeft echter geen pas om daar juridische trucjes voor uit te halen, zoals de minister deed. Pas daarvoor de wetgeving aan en zo nodig ook de verdragen. Dat is de correcte weg.