'Krimp veestapel kost 1,5 miljard euro en bedreigt 13.300 banen'

De krimp van de veestapel is het gevolg van de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv en Lbv-plus) en de afroming van fosfaat- en dierrechten zoals opgenomen in de Meststoffenwet. De impact van een kleinere veestapel reikt verder dan alleen het boerenerf, meldt ABN Amro. 'Toeleveranciers, zoals loonwerkers, dierenartsen, bedrijfsadviseurs en machine- en stallenbouwers, krijgen hierdoor te maken met vraaguitval.'

Volgens de bank zullen bedrijven in de landbouw (275 miljoen euro aan inkomstenderving) en de mengvoersector (200 miljoen euro aan inkomstenderving) de grootste teruggang in de vraag ervaren. Ook de energiesector, machinebouwers en dierenartsen gaan hun inkomsten zien dalen. 'Verderop in de keten zullen zuivel- en vleesverwerkers met een dalend aanbod van melk en vlees te maken krijgen', staat in het rapport.

De grootste krimp in de veestapel wordt voorzien in de varkenshouderij, met een min van 16 procent. De pluimveehouderij volgt met 13 procent. Voor de melkveehouderij en kalverhouderij wordt uitgegaan van een afname van respectievelijk 8 procent en 11 procent. De verwachte krimp is het sterkst in 2025 en 2026, gevolgd door een lichte daling in 2027 en 2028 door een verhoogde afroming.

'Er zijn ook kansen'

Tegelijkertijd biedt de daling van de veestapel ook kansen, stelt ABN Amro in het vandaag gepresenteerde rapport. 'Een kleinere veestapel kan het vastgelopen vergunningenproces mogelijk vlot trekken, mits de natuur voldoende ruimte krijgt om te herstellen en de stikstofuitstoot daalt. Dit creëert ruimte voor nieuwe economische activiteiten.'

Daarnaast komt arbeid en landbouwgrond beschikbaar die elders in de economie ingezet kan worden, waardoor schade beperkt kan blijven, geeft de bank aan. 'Als de helft van de vrijgekomen landbouwgronden wordt omgezet naar akkerbouw, dan betreft dit ongeveer 10.000 hectare. Dat is een stijging van 1,7 procent ten opzichte van het huidige akkerbouwareaal in Nederland.'

De becijferde negatieve effecten op de welvaart kunnen door deze nieuwe economische activiteiten grotendeels worden gecompenseerd. 'Dit betekent echter dat er sprake zal zijn van een herverdeling van welvaart, met zowel winnaars als verliezers.'