'De wereld heeft handelsdeals nodig'

Zonder internationale handel daalt onze welvaart en heeft onze landbouw een groot probleem. Twee derde van wat onze boeren produceren, is immers bestemd voor export. Dat maakt Nederland naast een handelsland tot een landbouwgrootmacht. Maar het is daardoor ook kwetsbaar.

Handelsverstoringen raken exportbedrijven en boerenbedrijven direct. Daarom zijn goede handelsverdragen geen bedreiging, maar een noodzaak. Ze zorgen voor toegang tot markten, eerlijke concurrentie en zekerheid in onzekere tijden. De coronapandemie, de oorlog in Oekraïne en de huidige spanningen met de Verenigde Staten benadrukken dit risico. Handelsverdragen met een veelheid aan landen maken de Nederlandse sector veerkrachtiger en bieden groeikansen.

Een goed handelsverdrag gaat verder dan tariefverlaging. Het bevat in het geval van landbouw bijvoorbeeld afspraken over arbeidsrechten, voedselveiligheid, dierenwelzijn en milieu. Zo worden Nederlandse boeren en tuinders beschermd tegen oneerlijke concurrentie van producten die niet aan de normen voldoen.

Daarnaast bieden handelsdeals bescherming tegen verstoringen in de toeleveringsketen en versterken ze de strategische autonomie, wat essentieel is in onzekere tijden van geopolitieke spanningen. De handelsspanningen met de Verenigde Staten laten zien hoe groot de impact van een handelsconflict kan zijn.

Hogere invoertarieven zorgen voor prijsstijgingen, vraaguitval en gedwongen herschikking van exportstromen. In dit soort situaties zijn alternatieve markten essentieel. Handelsverdragen zorgen ervoor dat deze markten toegankelijk blijven. Ze helpen niet alleen de export op peil te houden, maar maken ook de import van strategische goederen (denk bij landbouw aan soja en granen voor veevoer) betrouwbaarder en betaalbaarder.

Vrijhandel roept soms vragen op, zoals: wordt de Nederlandse markt dan niet overspoeld met goedkope producten? Die zorgen zijn, hoewel begrijpelijk, vaak onterecht. De Europese Unie stelt bijvoorbeeld strikte eisen aan ingevoerde landbouwproducten; ze moeten voldoen aan de Europese normen.

Afspraken over handhaving

Handelsverdragen maken het verder mogelijk om afspraken te maken over handhaving, wat zonder verdrag lastig is. Vaak bevatten ze ook importquota, om marktverstoring te voorkomen. Extra invoer is bovendien niet altijd een bedreiging: bij rundvlees leidde schaarste tot een prijsstijging van 30 procent. Gerichte import kan dan juist voor stabiliteit zorgen.

Goede verdragen geven exporterende bedrijven en dus ook de landbouw toegang tot groeiende markten, zoals het Mercosur-blok met 280 miljoen consumenten. Ze maken export van producten als melkpoeder, kaas en babymelk aantrekkelijker door lagere kosten, dankzij het schrappen van invoerheffingen en snellere douaneprocedures. Tegelijkertijd zorgen ze voor afspraken over duurzaamheid, arbeidsrechten, dierenwelzijn en voedselveiligheid, op basis van goed toezicht. Dat is gunstig voor boer en consument.

In plaats van handelsbarrières op te werpen, is het tijd om te investeren in strategische partnerschappen. De wereld heeft geen muren nodig, maar bruggen: goed geregelde, wederzijdse toegang tot markten met oog voor kwaliteit, zekerheid en eerlijke concurrentie.