Ultieme voorjaarsmomenten: boeren en telers gaan weer buiten aan de gang

Nieuwe Oogst ging op bezoek bij een pruimenteler, melkveehouder, campingeigenaar, biologische bloemkoolteler, tulpenteler, paardenhouder en educatieboerin. Deze ondernemers deelden hun favoriete werkzaamheden van dit seizoen. Dat leverde de volgende mooie beelden en verhalen op.

Foto's: Bianca Drost, Job Hiddink
Tekst: Haijo Dodde, Remko Ebbers, Tys Hallema, Job Hiddink, Martijn van Rossum, Pieter Stokkermans

'Ik kijk het hele jaar uit naar de bloei van de pruimen'

De boomgaard van fruitbedrijf B&B Fruit in het Gelderse Valburg ziet wit van de bloemen. 'De meeste pruimenbomen bloeien rijkelijk, op enkele percelen was de knopaanleg wat minder vanwege hagelschade vorig jaar', zegt pruimenteler Frederik Bunt, die samen met zijn neef Marinus op dertien locaties acht verschillende pruimenrassen teelt.

Het hele jaar kijkt Bunt uit naar de bloei van de pruimenbomen. Voor hem is dat de aankondiging van het voorjaar. 'De bloeiperiode is belangrijk, maar tegelijkertijd ook spannend. De bestuiving moet nu in korte tijd plaatsvinden en daarom is de bloei bepalend voor het succes van de rest van het teeltseizoen.'

De bloemen bloeien niet extra vroeg dit jaar, stelt de Gelderse pruimenteler. De bloei is middenvroeg en zeker tien dagen later dan in 2024. Over de bloeiomstandigheden is Bunt prima tevreden. Het is voor een goede bestuiving volgens hem niet te droog.

'Het is bijna te mooi om waar te zijn, tot nu toe. We hebben voor de bloei bijenkasten laten plaatsen en de bijen vliegen nu van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat. Als we geen vorst krijgen, staat niets een goede vruchtdracht in de weg', geeft Bunt aan.

Om niets aan het toeval over te laten, zijn in de boomgaarden van B&B Fruit verschillende rassen naast elkaar geplant. Daarmee stimuleren de neven Bunt de kruisbestuiving van de pruimen.

'Koeiendans is voor ons de mooiste dag van het jaar'

Voor melkveehouder Elke Thijssen in het Zuid-Limburgse Brommelen geeft de jaarlijkse koeiendans niet alleen het ultieme lentegevoel. Het is meer dan dat. 'Wij vinden het de mooiste dag van het jaar. De lente begint dan echt en de koeiendans staat voor ons daarvoor symbool.'

Thijssen zit samen met haar ouders en broer in de maatschap. Ze melken zeventig koeien en hebben zowel gras- als maisland in beheer. Het is de zesde keer dat de familie de boerderij openstelt voor publiek. De eerste keer was in 2018. Tijdens de coronajaren kon het niet doorgaan, maar daarna is de beginnende traditie weer opgepakt.

Thijssen: 'Daarvoor kwamen al mensen uit de buurt kijken. Dat gaf ons het idee er een speciale dag van te maken. De eerste keer hielden we het op een zaterdag. 350 geïnteresseerden kwamen erop af. Mensen vroegen of we het de volgende keer op een zondag konden doen. De jaren erna nam het aantal bezoekers alleen maar toe. De laatste twee keer zaten we op zo'n 3.000.'

Dit jaar werd 'De wei op' op 6 april georganiseerd. Het is inmiddels een waar evenement, met sponsors, een bar, foodtruck, springkussen, schminken en spelletjes. 'Ondertussen vertellen we mensen over het melkveebedrijf. Ze weten soms weinig, bijvoorbeeld dat er kalveren nodig zijn voor de koeien om melk te kunnen geven. Het is dus ook educatief voor bezoekers en de vele kinderen die meekomen.'

'Duitse kampeerders staan te trappelen om weer te komen'

Het gras ligt er netjes bij op het kampeerterrein van Lentemaheerd in het Groningse Uithuizermeeden. Voor ondernemer Anita Oosting is grasmaaien, en vooral de tweede keer van het jaar, het ultieme voorjaarsmoment. 'Bij de eerste keer liggen er nog veel bladeren en takjes, bij de tweede is alles weer lekker fris. Dan is het kampeerseizoen echt begonnen en zijn we klaar om de eerste gasten te ontvangen.'

Die eerste gasten zijn dit keer een Nederlands echtpaar, waar de camping deze tijd van het jaar verder vooral in trek is bij Duitse kampeerders. 'Die staan echt te trappelen van ongeduld om te komen', zegt Oosting lachend. Haar boerencamping, die 25 jaar bestaat, telt 25 plekken en wordt door de ANWB betiteld als 5-sterren kleine camping. Daarnaast is er een B&B met zeven kamers die ook als groepsaccommodatie wordt verhuurd.

Oostings verwachtingen voor het kampeerseizoen zijn goed. Er staan al veel reserveringen tot ver in de zomer. 'Zoals vroeger. Daarna werd een tijdlang voornamelijk last minute geboekt. Maar dat is veranderd. Ik heb geen idee hoe het komt, maar voor ons is het wel heel fijn. Ondertussen is er gelukkig ook meestal wel plek voor gasten die op de bonnefooi komen of hun verblijf willen verlengen.'

Behalve de verblijfstak heeft Lentemaheerd nog wat akkergrond, die momenteel wordt verhuurd als aardappelland. 'We zijn nog zoekende naar wat we in de toekomst met die percelen gaan doen', aldus Oosting.

De ondernemer runt de camping en B&B samen met haar zoon en schoondochter. Met ingang van dit jaar nemen zij het bedrijf volledig over, al blijven Oosting en echtgenoot Doeke gewoon doorwerken. 'Het is mooi om de volgende generatie de kans te geven om verder te gaan.'

Eerste oogst van biologische winterbloemkool is startschot voor landwerk

Biologische groenteteler René Dingemanse in Biggekerke heeft eind maart de eerste winterbloemkool van 2025 geoogst. 'Voor mij is dat het teken dat het voorjaar weer begint. De eerste bloemkool snijden is bijna altijd de eerste activiteit op het land in het nieuwe kalenderjaar. Of de grond nou te nat of zoals nu te droog is, die bloemkool moet worden gesneden.'

Volgens de Zeeuwse ondernemer is de hele familie betrokken bij het proces dat hieraan voorafgaat. 'Mijn kinderen houden ook in de winter in de gaten hoe het gewas erbij staat en later hoe het de winter heeft doorstaan. Als het druk is, zijn ze bereid om vrij te nemen en mee te helpen. Ze hebben allemaal hun eigen baan buiten de deur', vertelt Dingemanse trots.

Eind maart is voor de eerste winterbloemkooloogst volgens de Zeeuw gemiddeld. 'Nu zijn de omstandigheden mooi, maar we hebben de eerste kolen ook al weleens in een sneeuwbui geoogst. Dan is het voorjaarsgevoel wel even weg', lacht hij. 'En vorig jaar was het door de nattigheid één grote glibberboel.'

Over de eerste opbrengsten van 2025 is Dingemanse tevreden. 'De bloemkool is goed de winter doorgekomen. Het doel is om de in augustus geplante kolen met zoveel mogelijk blad de winter in te krijgen. Dan krijg je een stevige plant die weerbaar is tegen een paar graden vorst.' Omdat bloemkool slecht tegen nattigheid kan, probeert Dingemanse altijd zijn hoogste percelen te gebruiken voor de teelt die een groeiseizoen kent van negen maanden.

Als de eerste Amerikanen arriveren, denk ik: 'Yes, daar gaan we weer!'

Zodra de Keukenhof in het voorjaar opent, breekt ook bij Kwekerij Siem Munster een nieuwe periode aan. De eerste bussen met Amerikanen arriveerden 18 maart op het tulpenbedrijf in Slootdorp. 'Als ik de bussen aan zie komen rijden, denk ik: yes, daar gaan we weer!', zegt de enthousiaste ondernemer Sandra Munster.

In de lente verzorgt zij rondleidingen op het Noord-Hollandse bedrijf. Vanaf half maart tot medio mei krijgen zo'n zesduizend toeristen uit de Verenigde Staten de bloeiende tulpenvelden en broeierij te zien. Hen blij maken geeft Munster het ultieme voorjaarsgevoel. 'Mensen worden blij van bloemen, dat is prachtig om te zien', vertelt de ondernemer.

Munster heeft toerisme gestudeerd en kan via het bedrijf, dat ze samen met haar man runt, haar expertise inzetten. Ze heeft afspraken met een aantal vaste Amerikaanse touroperators die reizen organiseren naar Nederland. Zodoende komen de reizigers terecht bij Kwekerij Siem Munster.

'Ik leg het proces van bol tot bloem uit, laat ze viruszieke tulpen zien en vertel over het nut van tulpen koppen. Het mooie van deze excursies, met soms wel tien touringcars op één dag, is ook dat ze zorgen voor een enorme economische spin-off hier in de buurt', stelt Munster.

Nieuw leven brengt kleur in de wei

Masja Mooren in Ruinen krijgt een echt voorjaarsgevoel als ze het veulen Heavenlysmile's Delight naar buiten laat. 'Het voorjaar is voor mij nieuw leven. De paardenbloem komt in bloei, geel is immers de kleur van het voorjaar. En op 25 maart werd dit veulen geboren.'

Dat het veulen voor het eerst buiten komt, geeft Mooren een extra goed gevoel. 'Het dier kan in de wei rondspringen en gek doen, die energie betekent ook levendigheid.' Overigens gaan de veulens, gezien de dreiging van de wolf rond het Drentse dorp, beperkt naar buiten. Dit is een merrie, waar de paardenhouder een lichte voorkeur voor heeft. 'Een merrie is gemakkelijk te houden en past prima in de koppel.'

Het paard is van een bijzonder ras, de American Curly Horse. Dit is een oorspronkelijk Amerikaans ras met krulhaar. Omdat de samenstelling van de huidcellen anders is, is het ras geschikt voor mensen met een allergie voor paarden.

In Nederland zijn er een kleine honderd paarden van dit ras. Mooren heeft er zelf zeventien, waarvan twee hengsten. 'We zijn de enigen in Nederland die de Curly in de grote maat fokt. Ze worden rond de 155 centimeter schofthoogte.' Daarbij kiezen ze voor het Cobb-type. 'Deze veelzijdige paarden zijn zwaarder gefokt. Ze kunnen voor de koets, maar zijn ook prima voor dressuur of springen.'

Mooren ment de dieren, de kinderen rijden ermee. Een hengst komt uit Canada en een uit Denemarken. Die laatste heeft Amerikaanse roots. 'Ze hebben een Nederlands paspoort, de stamboekpapieren komen uit Amerika.'

'Ik hoor vaak dat de kinderen het leuk vinden dat ze echt iets mogen doen'

'Als je ziet hoe de schoolkinderen hier voor de eerste keer rondrennen en blij zijn, dat is echt een lentemomentje. Het is vergelijkbaar met dansende koeien die na de winter weer de wei in mogen.' Marga Kroezen is als educatieboerin aangesloten bij Boerenwijs. Ze geeft les aan basisschoolkinderen op het melkveebedrijf de Grote Kroeze van haar en haar man in het Gelderse Silvolde.

Twee keer in de week krijgt Kroezen basisschoolkinderen over de vloer, om ze te laten ervaren hoe het er op een boerderij aan toegaat. 'Het is echt leren door te doen. We stellen een programma samen dat past bij de thema's van school en bij de leeftijden. Ze mogen zelf bijvoorbeeld een rantsoen mixen om te voeren, water halen en stro in de hokken doen. Daar zit ook educatie bij.' Voor groep 4 van OBS Hagen uit Doetinchem (foto) staat het algemene thema 'de boerderij' centraal.

Een lesdag duurt twee uur met een pauze en begint met een rondleiding 'kennismaken met de koetjes', zoals Kroezen het noemt. 'Even een koe aaien. Steeds minder kinderen komen van de boerderij tegenwoordig. De een vindt het stinken, de ander vies, het is soms even wennen.' Daarna gaan de kinderen op zoek naar emmers met speciale opdrachten erin, begeleid door Kroezen en de ouders.

Je moet aan veel eisen voldoen om een gecertificeerde educatieboerderij te mogen zijn. Kroezen is op cursus geweest. Daarin was niet alleen aandacht voor didactische vaardigheden en regels, maar ook hoe je lesstof van de basisscholen in de bezigheden op de boerderij voegt.

Niet alleen Kroezen is enthousiast als de lessen weer beginnen, de kinderen vinden de combinatie van leren en doen ook prachtig. 'Ik hoor vaak van ouders dat de kinderen het zo leuk vinden dat ze echt iets mogen doen. Het gaat om problemen oplossen, samenwerken, onderzoeken, beleven en grenzen verleggen.'