Stikstofdoel in 2025 uit beeld en 'niet haalbaar'

In de monitor staan ramingen van emissies (ammoniak en stikstofoxiden) en stikstofdepositie voor toekomstige jaren. De ramingen worden afgezet tegen de stikstofdoelen voor 2025, 2030 en 2035 die in de Omgevingswet zijn opgenomen.

Naar verwachting dalen de emissies van ammoniak en stikstofoxiden, waardoor de gemiddelde overschrijding van de kritische depositiewaarde (KDW) afneemt van 510 mol per hectare per jaar in 2021 naar 385 in 2030. Het areaal dat onder de KDW ligt neemt naar verwachting nog maar zeer beperkt toe, met 29 procent in 2025 en 30 procent in 2030 en 2035. En het blijft achter bij de doelen uit de wet: 40 procent in 2025, 50 procent in 2030 en 74 procent in 2035.

In de rapportage is ook het effect van de landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv), de aanpak piekbelasting (Lbv-plus) en het wegvallen van de derogatie zichtbaar. Deze maatregelen zorgen ervoor dat de gemiddelde mate van overschrijding van de KDW in 2030 op ongeveer 340 mol per hectare per jaar uitkomt. Dat is een daling van ongeveer 4 procent.

De rapportage maakt volgens Wiersma duidelijk dat het niet haalbaar is het stikstofdoel van 2025 alsnog te behalen. 'Daarvoor zouden te ingrijpende maatregelen moeten worden genomen, die ook nog eens een forse uitvoeringslast met zich mee zouden brengen. Ook de doelen voor de volgende jaren vergen aanvullende inspanningen.'

Wiersma verwijst naar het hoofdlijnenakkoord waarin het kabinet-Schoof een ander stikstofbeleid aankondigde. Op basis daarvan moet emissiereductie onder meer worden bereikt met doelsturing op het boerenerf.

Doelsturing en natuurbeheer

'Door doelsturing ontstaan concrete handvatten voor agrariërs om in hun bedrijf emissiereductie te realiseren. Ondernemers zullen bij hun inspanningen worden ondersteund met innovatiemiddelen en er zullen meer middelen voor agrarisch natuurbeheer langjarig beschikbaar zijn. Het kabinet is van plan die middelen daar in te zetten waar ze het meeste effect zullen hebben. Ondernemers die willen stoppen krijgen de mogelijkheid dat te doen', aldus Wiersma in de Kamerbrief.

De bewindsvrouw kondigde eerder al aan dat ze eind dit jaar met de verdere uitwerking komt van haar stikstofaanpak. Daarin worden ook doelen uit het geschrapte Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) opgenomen. De Tweede Kamer nam woensdagmiddag een motie aan waarin Wiersma wordt gevraagd daarin te onderbouwen welke doelen het kabinet met de investering van 5 miljard euro in de land- en tuinbouw wil bereiken en op welke termijn deze uitgaven zullen leiden tot verlichting van de mestcrisis.

De Monitor stikstofdepositie wordt opgesteld door een onafhankelijk consortium bestaande uit het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en Wageningen University & Research (WUR) Hierin wordt periodiek de voortgang van de stikstofreductie en natuurverbetering in kaart gebracht. Het RIVM-rapport is hieronder te downloaden.