'Patenten mogen nieuwe veredelingstechnieken niet in de weg staan'

Column Politiek Jan Huitema 04 okt 2023 om 11:00uur

Vlak voor de zomer publiceerde de Europese Commissie een voorstel om gewassen die voortkomen uit nieuwe veredelingstechnieken toe te laten op de Europese markt. Met deze veredelingstechnieken kunnen veredelaars sneller en gerichter nieuwe rassen kweken die bijvoorbeeld weerbaarder zijn tegen plagen, ziektes, droogte, verzilting enzovoorts. Het voorstel is onderdeel van de Green Deal, omdat het gebruik van deze technieken de afhankelijkheid van chemische middelen vermindert.

%27Patenten+mogen+nieuwe+veredelingstechnieken+niet+in+de+weg+staan%27

Ik heb me de afgelopen jaren in het Europees Parlement hardgemaakt voor herziening van de strenge gmo-wetgeving, waar planten verkregen met nieuwe veredelingstechnieken nu onder vallen. Namens de liberale fractie ben ik aangewezen als onderhandelaar om die verouderde wetgeving eindelijk 'fit for purpose' te maken.

In grote lijnen ben ik positief over het commissievoorstel voor toelating van gewassen uit nieuwe veredelingstechnieken. Een belangrijke voorwaarde voor mij is wel dat de planteigenschappen verkregen met nieuwe veredelingstechnieken beschikbaar moeten blijven voor andere veredelaars en niet eigendom worden van bedrijven of instellingen. Niet het octrooirecht, maar het kwekersrecht moet hier gelden.

Helaas worden er nog steeds patenten afgegeven op planteigenschappen die verkregen zijn door middel van klassieke veredeling. In de loop der jaren heb ik twee keer een resolutie geschreven met de oproep om geen patenten af te geven op planteigenschappen. Beide keren is mijn resolutie met grote meerderheid aangenomen. Als reactie hierop heeft de Europese Commissie de leidraad voor het Europees Patentbureau aangepast, maar jammer genoeg blijken er nog mazen in de wet te zitten.

Niet het octrooirecht, maar het kwekersrecht moet gelden

Jan Huitema, melkveehouder in Makkinga en lid van het Europees Parlement voor de VVD

In het commissievoorstel voor de toelating van nieuwe veredelingstechnieken wordt de patentendiscussie niet aangestipt. Dit zorgt voor vragen en onzekerheid bij plantenveredelaars. Die zorgen deel ik. Daarom pak ik de handschoen op. Niet het octrooirecht, maar het kwekersrecht moet gelden, bij zowel klassieke veredeling als veredeling met nieuwe technieken zoals Crispr-Cas.

De problemen rondom patentaanvragen zijn dus niet inherent aan het gebruik van nieuwe veredelingstechnieken. Er worden immers ook bij klassieke veredeling patenten afgegeven. Helaas wordt de angst voor patenten door sommige tegenstanders gebruikt om de toelating van nieuwe veredelingstechnieken tegen te houden. Dat wil ik nu net voorkomen. Mijn oproep is dan ook: laat deze veelbelovende nieuwe veredelingstechnieken niet de dupe worden van een algemeen patentenprobleem.