Aalmoezenier Notermans: 'Boeren inspiratie meegeven'

Notermans werd mei 2021 door het bisdom benoemd als aalmoezenier. Naast zijn functie van pastoor in de parochiecluster Ubach over Worms zet hij zich als aalmoezenier in voor de agrarische sector, vluchtelingen, armoede, eenzaamheid en werkeloosheid. 'Ik kom niet uit een boerenfamilie', geeft Notermans meteen aan. 'Ik ben opgegroeid in Parkstad, dus van huis uit heb ik niet veel met landbouw.'

Dat veranderde sinds zijn benoeming in 1996 in de parochie Stramproy. 'Midden-Limburg is landbouw. Daar heb ik veel met boerenfamilies te maken gehad. Ik heb de gezelligheid van een gezin leren kennen, maar ook dat het werk nooit klaar is. Ik heb in Stramproy nog kunnen ervaren hoe het voor onze tijd was van boerengezinnen met tien kinderen.'

Hij leerde ook meteen de keerzijde kennen. Niet lang nadat hij als nieuwe pastoor van Stramproy, Altweerterheide, Tungelroy en Swartbroek aan de slag ging, brak de varkenspest uit. 'Dat was heel gek', vond hij. 'Er was één corridor aan de rand van het dorp. We zaten tussen twee besmette zones in. Het heeft veel impact gehad op boerenbedrijven. Ik heb het van binnenuit leren kennen.' De situatie bemoeilijkte het contact met boeren. 'Het devies was: blijf vooral weg om besmettingen te voorkomen. Dat zouden we later met corona weer meemaken.'

Er is een tijd geweest waarin er een extra vroege zondagsmis was, speciaal voor de boeren. 'Ik kwam in het verleden op zaterdagavond in het café boeren tegen. Ik vroeg of ze morgen naar de mis kwamen. Het antwoord was dan vaak: ik moet naar de koeien. Ik merk dat boeren heel weinig tijd hebben. Tegenwoordig is er ook geen boerenmis meer op zondagmorgen om 6 uur. Misschien ligt het wel aan ons', doelt Notermans met een kwinkslag op het bezoek aan de katholieke kerk.

Oogstdankvieringen

'Ik denk dat er wel een behoefte is aan wat het geloof brengt. Na de oogstdankviering gaat niet iedereen naar huis, maar blijft plakken om er voor elkaar te zijn. Op die manier wil ik ertussen staan', geeft de pastoor aan. Hij merkt dat de oogstdankvieringen een stukje trots meebrengt. 'Trots op de boer en de oogst, maar ook dankbaar voor wat de oogst dat jaar heeft mogen zijn. Dat de berekeningen zijn uitgekomen, maar ook dat het van boven gegeven is. De oogstdankviering verbindt dat heel mooi.'

De aalmoezenier heeft zelf overigens in zijn achtertuin een kas met tomaten. 'Een wonder dat van een paar zaadjes heel de kas nu vol staat. Ik heb zelf mijn oogstdankfeest in mijn achtertuin', meldt hij met een glimlach. Aan de keukentafel wil Notermans gesprekken voeren met boeren die daar behoefte aan hebben. 'Ik wil luisteren naar wat er op ze afkomt, welke problemen ze meemaken of juist welke vreugde. De kerk heeft ook nog een stukje bagage te bieden, die in onze tijd juist nodig is.'

Soberheid

De pastoor doelt daarmee op de transitie. 'Er zullen dingen moeten veranderen. We moeten minderen en dat kun je niet alleen op het bordje van de landbouw of veeteelt leggen om dat om te buigen. Daaraan moeten alle sectoren meedoen. Ik kijk graag naar de traditie van de kloosters. Die plaatsen soberheid altijd tegenover overconsumptie.'

Wie bij Notermans aanklopt, mag een luisterend oor en ideologie verwachten. 'Het begint met naast mensen te staan. Ik kan de situatie zelf niet zomaar veranderen, ook al zou ik het wel willen', zegt hij. 'Ik wil ze een stukje inspiratie meegeven. Natuurlijk ook vertrouwen in God. Precies op momenten dat iemand even moeilijk vooruit kan, is het goed om te weten dat er een God, een schepper, boven en naast ze staat die ook naar ze luistert. Die zal ook helpen om goede wegen te vinden.'

Hij hoopt zoiets voor boeren en tuinders te betekenen. 'Wat doet een pastoor eigenlijk?', vraagt hij zich hardop af. 'Bij zieke en eenzame mensen op bezoek. Heb je dan iets fundamenteels veranderd? Misschien niet, maar tegelijk ook wel. Voor die persoon is die dag even anders. Er was iemand die naar zijn of haar levensverhaal heeft willen luisteren. Die taak zie ik ook voor mij als aalmoezenier. De politiek en wetenschap moeten voor de verstandige oplossingen zorgen.'

Moed en inspiratie

Notermans hoopt dat door zo'n gesprek iemand weer wat moed en inspiratie vindt, maar ook hoopt hij dat ze kunnen genieten van een bewuste omgang van hun werk. 'Dat hen iets moois in handen is gegeven. Wat monniken doen, is op vaste momenten het werk stilleggen. Met de schop in de hand mediteren ze, kijken over het land om te zien hoe prachtig het is. Ik gun boeren dat ze dat ook zo ervaren.'

Als boodschap geeft de aalmoezenier mee om vanuit de christelijke spiritualiteit met het werk om te gaan. 'Vooral dankbaarheid, bewust leven en vertrouwen. Die drie dingen wil ik meegeven aan boeren. Niet schoolmeesterachtig, maar als inspiratie om te delen.' Wie vrijblijvend een gesprek wil met aalmoezenier Harry Notermans, kan contact opnemen via pastoor@rk-ubachoverworms.nl of (045) 5312378.