'Directe betaling als enige haalbaar'

Zelf ben ik tot de overtuiging gekomen dat het bekostigen van duurzame landbouw via de prijs van het product een onbegaanbare weg is. Een groot deel moet immers worden afgezet buiten Nederland en daar krijg je nooit een hogere prijs voor. Buitenlandse consumenten hebben geen boodschap aan duurzaamheid in Nederland. Voor het deel dat wel in Nederland wordt verkocht, zijn dwangmaatregelen nodig om enig volume in verkoop te krijgen.

Daarnaast veroorzaakt een hogere prijs voor duurzame producten een contraproductieve prikkel. Omdat je een hogere prijs beurt, ben je geneigd zoveel mogelijk te produceren. Het betaalt immers goed. Iedere vierkante meter moet worden benut waardoor ecologische doelen onder druk staan. Er wordt een gedrag uitgelokt tegenovergesteld aan het doel wat men beoogt.

Directe betaling voor ecologische doelen hebben dit nadeel niet. Het maakt niet uit of producten in binnen- of buitenland worden verkocht. Het maakt niet uit of consumenten wel of niet duurzaam kopen. Je bent als boer niet geneigd te handelen tegenovergesteld aan het duurzaamheidsdoel.

Een aantal weken geleden was ik op een voorlichtingsavond van LTO Noord-afdeling Noord-Oost Twente. Iemand van Flynth adviseurs en accountants gaf daar uitleg over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Het nieuwe GLB riep bij mij geen weerzin, maar zelfs enig enthousiasme op. Je wordt als boer uitgelokt om kritisch na te denken over het gebruik van ieder stuk van je grond.

Is het verstandig om een strook langs een houtwal te betelen of kun je meer verdienen door daar een ecologische activiteit te plannen? Kun je een scherpe punt aan een perceel waar de loonwerker veel tijd verspilt niet beter afsnijden en daar ook een ecologische activiteit plannen? Wat doe je met een strook langs een sloot die je toch al onbemest moet laten? Ook daar is waarschijnlijk meer te verdienen met een ecologische activiteit.

Natuurlijk heeft directe betaling ook een nadeel: je bent van jaar op jaar afhankelijk van wat de overheid ervoor over heeft. Maar het is wel het enige wat uitvoerbaar is en het veroorzaakt geen contraproductieve prikkel, maar een ecologisch productieve prikkel.