NAO: druk op aardappelteelt- en areaal neemt toe

Met deze drie gegevens lijken de mogelijkheden voor beter opbrengende Nederlandse rassen in de wereld oneindig. Toch ziet de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO) de druk op de aardappelteelt toenemen.

Dat blijkt uit de toespraak van directeur Dick Hylkema van de belangenbehartiger voor de Nederlandse aardappelhandel vorige week op de mbo-school Curio in Breda. Hylkema sprak daar de Plantenteelt-studenten toe over de toekomst van de Nederlandse aardappelsector. Hij ziet een forse krimp van het aardappelareaal als grootste bedreiging van de teelt. 'Dan gaan we ook andere aspecten verliezen.'

Daarmee bedoelt Hylkema onder meer kennisinstellingen, toeleveranciers en financiering van onderzoek. 'In Nederland hebben we alle onderdelen van aardappelen in huis. Die hele samenhang is juist de kracht van ons land. We zijn niet alleen goed in het ontwikkelen van rassen, maar ook in het bedenken van nieuwe technieken, het waarborgen van een hoge productkwaliteit en het vergaren en delen van kennis.'

Op termijn komen er volgens Hylkema wat zaken op de teelt af die de positie van de primaire sector aantasten. 'Het beleid vanuit de Europese Unie (EU) betreffende de verschillende duurzaamheidseisen zorgen voor een druk op de aardappelteelt', zegt hij. 'Het ruimtelijk beleid in Nederland omtrent de woningbouw knijpt mogelijk het areaal. Verder komt het verdienmodel in het geding door een rem op de export, kleinere marges en de steeds strenger wordende fytosanitaire eisen.'

Democratie en vrijhandel

Ook noemt de NAO-directeur dat wereldwijd het streven naar een liberale democratie en een vrije handel niet meer universeel wordt nagestreefd. Daarmee doelt Hylkema op de importbarrières naar de EU, de brexit en de toenemende problemen met het internationale betalingsverkeer. Daarnaast stelt hij dat de politiek de landbouw niet meer als een volwaardige bedrijfstak beschouwt en daardoor niet inziet dat de sector werkgelegenheid biedt en bijdraagt aan de economie.

'De overheid beseft de wereldwijde impact van de Nederlandse pootgoedteelt niet', vervolgt Hylkema. 'De knollen gaan naar 120 landen, waardoor lokaal de productie kan worden vergroot dankzij het goede uitgangsmateriaal.' De thematische insteek van de 'versnipperde' Tweede Kamer vindt hij verontrustend.

'Alle twintig partijen willen wat te zeggen hebben. Meerdere ministers focussen zich op de landbouw. Dat geeft aan hoe de politiek specifiek naar verschillende onderdelen kijkt en niet meer naar de samenhang van de bedrijfstak', oordeelt Hylkema.

Teelt zonder chemie

Overigens denkt de NAO-directeur dat een aardappelteelt zonder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen niet mogelijk is. In de Green Deal staat dat chemie in 2030 met 50 procent moet worden gereduceerd. 'Zonder chemie, trage toelating van groene middelen en nieuwe veredelingstechnieken kan de sector niet aan de strikte fytosanitaire eisen voldoen.'

Een andere belemmering kan de druk op de beschikbare landbouwgronden zijn. 'Natuurlijk zijn extra huizen hard nodig, maar weten we wel waar de belangrijkere gronden liggen voor aardappelen? Mogelijk komt het areaal ook in de knel door de Waddenagenda 2050 en de gebiedsgerichte aanpak vanuit het stikstofdossier', aldus Hylkema.

De boer van de toekomst moet volgens Hylkema vooral worden gesteund door betere prijzen en innovaties vanuit de keten. 'Het mooie van de sector is dat onze producten nog steeds gewild zijn in het buitenland en dat we met landbouwexport jaarlijks ruim 100 miljard euro binnenhalen.'