Vijf vragen over de verbetering van de luchtkwaliteit

Wat is de invloed van de coronacrisis op de luchtkwaliteit?

Doordat er nu veel minder weg- en vliegverkeer is, neemt de luchtkwaliteit toe. Over de periode van een week is de luchtvervuiling met 20 tot 60 procent afgenomen. Dit concludeert het KNMI uit metingen met het Nederlandse satellietinstrument Tropomi in 2019 en 2020.

Vooral de hoeveelheid koolstofdioxide (CO2) en stikstofdioxide (NO2) in de atmosfeer is een stuk lager. Het effect van de coronamaatregelen is wereldwijd waarneembaar.

Betekent dit dat de lucht ook veel schoner is?

Niet per se. Hoogleraar Luchtkwaliteit Maarten Krol wijst erop dat Tropomi vooral in de hogere luchtlagen meet. Dichter bij de grond is er nog steeds sprake van hoge concentraties fijnstof. De website Luchtmeetnet.nl gaf op 9 april aan dat de luchtkwaliteit boven Nederland matig was.

Wat zegt dit over de bijdrage van de landbouw?

Op social media wordt voluit gespeculeerd over het 'einde van het stikstofprobleem'. Zo ver is het helaas niet. In de stikstofdiscussie draait het voor de landbouw om de depositie van ammoniak (NH3) op de grond. Het bericht van het KNMI heeft daar weinig invloed op.

Op Luchtmeetnet.nl is bijvoorbeeld duidelijk te zien dat de boeren weer zijn begonnen met het uitrijden van mest. De zes meetpalen voor ammoniak laten in dit jaargetijde weer de gebruikelijke uitschieters zien.

Heeft het ontbreken van vliegtuigstrepen nog invloed?

De luchtkwaliteit is afhankelijk van veel factoren. Het weer was mooi voor de tijd van het jaar. Bovendien voerde een noorderwind veel schone lucht aan. De invloed van de condensstrepen van vliegtuigen op onder meer de opwarming van de aarde wordt door de wetenschap niet groot geacht.

Er wordt wel geopperd dat de strepen zonlicht tegenhouden, wat de groei van gewassen nadelig zou beïnvloeden. Maar dat is niet bewezen. Planten en bomen hebben doorgaans meer baat bij meer diffuus licht (door bewolking), omdat dit beter verspreid wordt. Ook op plekken met schaduw.

Wordt er nu extra onderzoek gedaan naar de luchtkwaliteit?

Hoogleraar Krol noemt het een interessante tijd. Wetenschappers kunnen nu bijvoorbeeld onderzoeken of de modellen waarmee ze de luchtkwaliteit voorspelen de huidige veranderingen kunnen reproduceren. Met de uitkomsten kunnen ze de modellen verbeteren.