'KalfOK begint te leven bij veehouders'

'Wij merken duidelijk dat KalfOK bij de boeren begint te leven. Ze zijn blij als ze zien dat ze goed scoren', zegt Bernd Hietberg, dierenarts bij Dierenartsenpraktijk (DAP) Beilen. 'Melkveehouders krijgen inzicht in hoe ze scoren op jongveeopfok. Veel van onze boeren blijken het prima te doen en dat mag gezegd worden.'

Bij een kleine categorie veehouders binnen DAP blijkt de kalversterfte te hoog. Door KalfOK is daar volgens Hietberg nu meer focus op. 'Als er eens een kalfje dood gaat, zie je dat terug op het Rendac overzicht, bij het bedrijfsgezondheidsplan en in sommige studiegroepen. Het had wel aandacht, maar verslapt snel. Nu zie je dat het veel meer leeft. Veehouders krijgen namelijk elk kwartaal een overzichtelijk en actueel overzicht en dat houdt ons samen scherp.'

In het KalfOK-bedrijfsoverzicht kan de boer zien op welke onderdelen van de jongveeopfok hij goed scoort en welke onderdelen extra aandacht verdienen. Veehouders krijgen inzicht in de kalversterfte. Daarnaast ontvangen ze punten voor een hoog percentage succesvolle opfok, laag antibioticagebruik en hoge gezondheidsstatus.

Scores vergelijken met collega's

Handig is dat veehouders hun eigen scores kunnen vergelijken met die van andere boeren in Nederland. 'Sinds deze week kunnen wij als dierenarts meekijken met de scores, na een update van VeeOnline. We hebben al onze veehouders gevraagd daarvoor de machtiging aan te vinken bij de zuivelonderneming.'

'Er was altijd veel focus op de prestaties van de melkgevende dieren, maar informatie over kalveropfok ontbrak', aldus Inge Santman-Berends, veterinair epidemioloog bij Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). 'Veehouders hadden geen vergelijkingsmateriaal en wisten niet hoe ze het deden ten opzichte van anderen.'

KalfOK is eenduidig en gebruikt geborgde data zoals I&R, Rendac, MediRund en diergezondheidsstatussen. De melkproductieregistratie, MPR, wordt overigens niet gebruikt omdat niet alle melkveehouders hieraan deelnemen.
Aan de ontwikkeling van KalfOK werkten tweehonderd melkveehouders mee. Santman: 'We hebben bijeenkomsten gehouden om te overleggen of zij de kengetallen handig vonden. Uiteindelijk leidde dit tot de huidige twaalf kengetallen.'

Jongveeopfok naar hoger plan

Ze verwacht dat KalfOK de jongveeopfok in Nederland naar een hoger plan zal trekken. 'Nederlandse boeren zijn best ambitieus. Als ze zien dat er ruimte is voor verbetering, dan zijn ze daar gevoelig voor. Ze willen zich blijven verbeteren.'

KalfOK wordt aangeboden door ZuivelNL. Ook leden van FrieslandCampina kunnen vrijwillig meedoen. 'De gezondheid en het welzijn van kalveren zijn belangrijke thema's voor de consument en onze afnemers', zegt Jan-Willem ter Avest, woordvoerder van FrieslandCampina.

KalfOK is bij de zuivelcoöperatie geïntegreerd in het Foqus planet-onderdeel 'duurzame ontwikkeling'.

Kalversterfte

Melkveebedrijven met een te hoge kalversterfte worden door FrieslandCampina aangespoord om dit probleem aan te pakken. 'Kalversterfte is een basiseis in Foqus planet, het staat daarmee los van het vrijwillige systeem KalfOK. Is de kalversterfte op een bedrijf hoog, dan moeten ze aan de slag om de sterfte te verlagen', legt Ter Avest uit. 'Ze krijgen een checklist aangereikt en worden verplicht een plan van aanpak op te stellen.'

Door KalfOK zien veehouders wat hun sterke punten zijn in de jongveeopfok. Dit betreft de kengetallen waarop ze al minimaal een jaar het maximale aantal punten behalen.

Verbeterpunten

De onderdelen waar ze in het meest recente kwartaal geen punten op scoren, worden verbeterpunten genoemd. Dierenarts Hietberg: 'We onderzoeken dan met de veehouder waar het probleem zit. We volgen vijf tot tien kalfjes gedurende een paar weken en brengen een tot twee keer per week een kort bezoek.'

Er wordt een rondgang gemaakt langs de kalveren en bloed getapt om hun antistoffen te onderzoeken. Een mestonderzoek moet uitwijzen of er eventuele infecties in het spel zijn. Ook wordt de biestkwaliteit getest.

'Door grondig te werken, heb je de oorzaak snel in beeld. Vervolgens formuleren we een doelstelling en maken we een plan van aanpak.'

Geen grote investeringen

Het voordeel van het optimaliseren van de kalveropfok is dat het doorgaans niet gepaard gaat met grote investeringen. Hietberg: 'Het zit 'm vaak in meerdere kleine dingen. Bijvoorbeeld het vervangen van de spenen of een betere hygiëne in de kalverhokjes door wassen met zeep en desinfectie. We zetten samen de puntjes op de i. Bij elk bedrijfsbezoek geven we maximaal drie tips. Dan blijft het behapbaar.'

Uiteindelijk leidt dit tot meer arbeidsplezier en arbeidsbesparing. 'Gezond jongvee is de basis voor een gezonde koe. Heb je een kalf met diarree, dan ben je daar soms vier keer per dag tien minuten mee bezig. Terwijl een gezond kalf nauwelijks tijd vergt.'