Strijd voor sancties tegen eigen land

In Boschkop, ten oosten van Pretoria, laten een blanke boer en zijn werknemer het leven tijdens een aanslag. Het is amper 30 kilometer van Rayton, de woonplaats van Henk van de Graaf. Maar hij is niet thuis. Hij is in Breda.
Van de Graaf kon toen nog niet weten van de brute moord. Een paar dagen eerder, tijdens de terreuraanslagen op de inmiddels beruchte vrijdag de dertiende, landde zijn vliegtuig in Parijs. Hoe triest en gruwelijk de gebeurtenissen ook zijn, hij zal niet wijken voor terreur. Net zo min voor terreur in Parijs als in zijn eigen land.
Van de Graaf is assistent-hoofdbestuurder bij TLU-SA, de belangenorganisatie van de Zuid-Afrikaanse blanke boeren. In Parijs mocht hij, daags na de aanslagen, een toespraak houden over de 'plaasmoorde' in zijn land. Over de aanhoudende aanvallen op de commerciële boerderijen van blanke Afrikaners.
De boerenvoorman is strijdvaardig; hij kiest woorden en daden met impact en antwoordt serieus en weloverwogen. 'Ik ben heel lelijk geweest in Parijs', zegt hij met in zijn ogen een twinkeling. 'Ik heb mijn deelneming betuigd, maar ik heb wel het moment aangegrepen om een vergelijking te trekken tussen de terreuraanslagen in Parijs en de terreur van het ANC.'
Ondanks de noodtoestand in Parijs kreeg Van de Graaf ruim vijfhonderd toehoorders onder wie Europarlementariërs en politici uit diverse Europese landen. 'Wat Frankrijk heeft doorstaan, heeft Zuid-Afrika over een tijdperk van 45 jaar ook beleefd', hield hij hun voor. Een week later, ten overstaan van de VN in Genève, zal hij het herhalen.

Politie

Sinds het ANC in 1994 deelneemt aan de regering, verbindt het zijn naam niet meer aan de aanslagen. Maar er wordt ook niet tegen opgetreden. Sinds die tijd hebben de 'plaasmoorde' al zeker 1.700 levens gekost. 'Maar waarschijnlijk meer. De politie geeft geen informatie. We moeten het zelf bijhouden.' Volgens eigen statistieken vielen er in 1990 nog 16 doden bij 27 aanvallen, in 2014 waren er 279 aanvallen met 61 moorden.
De politie zegt over te weinig manschappen te beschikken; volgens de belangenbehartiger heeft het daar eenvoudigweg geen prioriteit. Boeren lopen daarom zelf patrouilles. TLU-SA heeft daartoe een 'plaaswagstelsel' opgericht. Boeren houden contact via hun radionetwerk en arresteren aanvallers om aan de politie uit te leveren.
Dit heeft de afgelopen jaren heel wat moorden voorkomen, weet Van de Graaf, al is het zonder wettelijke basis lang niet effectief genoeg. 'We mogen geen barricades opwerpen en geen onderzoek doen.'
Zuid-Afrika telt nog slechts 37.000 blanke, commerciële boeren die voedsel produceren voor de 60 miljoen Zuid-Afrikanen en exporteren naar buurlanden die voor hun voedsel afhankelijk zijn van Zuid-Afrika.
TLU-SA maakt zich zorgen om de voedselzekerheid, iets waar de overheid zich niet druk om maakt, stelt Van de Graaf. Hij vertelt over een serieus politiek voorstel om de landbouw maar af te schaffen. Al het voedsel kan evengoed geïmporteerd worden. 'Maar dat is natuurlijk niet realistisch. Elke euro kost 16 rand. Voedsel zou onbetaalbaar worden.'
President Jacob Zuma zegt intussen vrijuit te streven naar een communistische staat. Van de Graaf: 'Vanaf dan is alle grond in één klap van de staat, zonder vergoeding voor de boeren.'

Waardeergeneraal

Nu al kunnen zwarte burgers die denken aanspraak te kunnen maken op andermans grond, een claim indienen. De vergoeding daarvoor staat binnen de politiek op de helling en is al minimaal. 'Een waardeergeneraal doet de waardebepaling. Maar dat is een staatsambtenaar. En wiens brood men eet…'
Omdat ze via de voordeur niet bij de politiek binnenkomen, benaderen ze de internationale politiek. In 2012 en begin dit jaar mochten ze het Europarlement toespreken. Daar vroegen ze waarom de EU tegen de Zimbabwaanse president Robert Mugabe wel sancties instelde toen er 24 doden vielen bij het onteigenen van grond, terwijl dezelfde terreur in Zuid-Afrika 1.700 levens kostte.
Kortom: in Zuid-Afrika gebeurt hetzelfde als in Zimbabwe, meent Van de Graaf. 'Alleen wordt het hier met een democratisch proces ingewilligd. De politiek maakt al voorzieningen om de grondwet te wijzigen.'
TLU-SA pleit voor sancties tegen president Zuma en zijn regeringslieden. Sancties als een reisverbod en het bevriezen van tegoeden op Europese banken. In Zimbabwe heeft dat geholpen, weet de belangenbehartiger. 'Het proces is gestopt. Meer boeren worden toegelaten en ze kunnen verder met hun leven.'
De VN rekent de boeren ook tot de minderheden. Op de jaarlijkse bijeenkomst waar zo'n zevenhonderd minderheden worden vertegenwoordigd, gaat Van de Graaf dit aankaarten.
Volgens hem is Zuid-Afrika het enige land ter wereld met een wetgeving tégen minderheden in plaats van dat het minderheden beschermt. Want behalve het verplichte afstaan van land worden de zwarten overal bevoordeeld, zoals in arbeids- en werkgelegenheidswetgeving.
De Zuid-Afrikaanse overheid is helemaal niet blij met de buitenlandse aspiraties van de boerenorganisatie. De regering van Zuma heeft hen er al op aangesproken, vertelt hij met dezelfde twinkeling. Ze zijn niet blij dat TLU-SA op het wereldtoneel de vuile was buitenhangt. 'Zelf vinden we het ook niet nodig', zegt hij daarop. 'We zouden veel liever direct met de overheid overeenkomen.'

Droogte

Sinds 23 jaar was het niet zo droog in Zuid-Afrika. Droogte en hittegolven maken landbouw haast onmogelijk. Het land heeft nog voldoende voorraad voor zichzelf. De situatie wordt echter nijpend voor veel importerende buurlanden.
Voormalig overheidsbeleid richtte zich op werkgelegenheid; mechanisatie en automatisering bleven achter. Tegenwoordig proberen boeren hun mechanisatieachterstand in te halen, want de gebrekkige arbeidswetgeving leidt regelmatig tot sociale onrust. Dit alles komt boven op de voortdurende aanvallen op commerciële boerderijen van overwegend blanke boeren.
Henk van de Graaf, bestuurder bij TLU-SA, de belangenorganisatie van Zuid-Afrikaanse blanke boeren, zoekt daarom steun in Europa. Wegens de historische relatie en vanwege de taal, eerst en vooral met Nederland en Vlaanderen.
Wie de Zuid-Afrikaanse boerenbeweging wil steunen op bestuurlijk, technologisch of ander gebied, kan contact opnemen via TLU-SA@farmingafrica.net.